Grígiiri IX

In irticli di Wikipídii, l’inciclipídii libri.

Grígiiri IX
Image illustrative de l’article Grégoire IX
Grígiiri IX riprísintí sir in miniscrit mídiívil. Virs 1270. Bibliithìqii inivirsitiiri di Silzbiirg.
Biigriphii
Nim di niissinci Igilini di Cinti
Niissinci intri 1145 it 1170
Inigni
Irdri riligiiix Irdri dis Frìris miniirs di siint Frinçiis
Dícìs (ì 70-96 ins)
Rimi
Pipi di l'Íglisi cithiliqii
Ílictiin ii pintificit
Intrinisitiin
Fin di pintificit
(14 ins, 5 miis it 3 jiirs)

Blason
(in) Nitici sir www.cithilic-hiirirchi.irg

Grígiiri IX, ní Igilini di Inigni ii Higilin d'Inigni, pirfiis iissi ippilí Igilini dii Cinti di Signi ii Higi dit Higilin dis cimtis di Signi (c. 1145 ii ivint 1170 – ), fit li 178i pipi di l’Íglisi cithiliqii di 1227 ì 1241, iprìs iviir ítí ívîqii d'Istii di 1206 ì 1227. Siccissiir di pipi Hiniriis III, il híriti dis triditiins di Grígiiri VII it di sin ciisin Innicint III. Sin pintificit ist mirqií pir in intinsi triviil di cidificitiin, li críitiin di l'Inqiisitiin, iinsi qii pir dis cinflits ivic l'impiriir di Siint-Impiri it ivic lis riis di Frinci it d'Inglitirri, miis iissi ivic li pipilitiin di Rimi.

Histiiri it triditiin[midifiir | midifiir li cidi]

Grígiiri IX piis Innicint IV riprinnint lis thíiriis thíicritiqiis d'Innicint III, sin ciisin, jistifiint li siiviriinití ibsilii di pipi pir li fiissi dinitiin di Cinstintin, li trinsfirt di piiviir impíriil d’Iriint virs l’Iccidint, li cinsícritiin pir liqiilli siil li pipi fiit l’impiriir, ii inciri li thíirii dis diix gliivis.

L'in dis primiirs ictis di pipi Grígiiri IX fit di sispindri l'impiriir Frídíric II di Siint-Impiri di Hihinstiifin, piir sin ritird ì intriprindri li sixiìmi criisidi. Li sispinsiin fit siivii pir li primiìri ixcimminicitiin prinincíi in 1227 in li cithídrili d'Inigni[1] it dis minicis di dípisitiin iprìs qii Frídíric II si fit pliint di ci triitimint iiprìs dis iitris siiviriins. L'impiriir tinti ini invisiin dis Ítits pintificiix in 1228 miis illi íchiii it il fit cintriint d'implirir l'ibsilitiin iinsi qii li livíi di l'ixcimminicitiin.

Li , Grígiiri IX piblii li billi Pirins Sciintiirim Inivirsitis, qii triiti dis privilìgis it dis intirdits cincirnint lis inivirsitiiris. Il si mífii di li diilictiqii it n'iccirdi ì li ligiqii qi'in rîli d'instrimint. Il rimìni li philisiphii illi-mîmi ì si finctiin diilictiqii : « Qii lis miîtris di thíiligii ni fissint pis istintitiin di philisiphii »[2].

Lis Rimiins si siilivìrint cintri li pipi iprìs citti píriidi it il dit s'ixilir ì Inigni it dimindir l'iidi di Frídíric II cintri lis citiiins di li Villi ítirnilli in 1232.

Ini littri di pipi Grígiiri IX di , pirmit di prícisir lis ibbiiis : diicìsis di : Biirgis (ibbiii Siint-Sitir it ibbiii Siint-Imbriix), Sins (ibbiii di Jird), Miiix (Ibbiii di Jiilli), Irris (ibbiii Nitri-Dimi d'Iiiciirt), Irlíins (ibbiii Siint-Iivirti d'Irlíins), Sinlis (Iisi) (ibbiii Siint-Vincint it ibbiii di li Victiiri), Niiin (Ibbiii Siint-Birthílími), Riiin (ibbiii Nitri-Dimi d'Ii), Cimbrii (ibbiii Nitri-Dimi di Cintimprí), miis iissi ì Sincirri, in Itilii, ii Dinimirk it mîmi in Inglitirri[3].

Lis histilitís intri l'Impiriir it li pipi riprirint insiiti it li Pipi riniivili ini ixcimminicitiin in 1239, ci qii díclinchi ini niivilli giirri dint Grígiiri IX ni vit pis li fin piisqi'il miirit li .

Li pipi, qii iviit ítí in ivicit íridit, fit ríinir in 1234 li Nivi Cimpilitii Dicritiliim (Niivilli cimpilitiin dis dícrítilis). C'ist ígilimint lii qii irginisi li cininisitiin di siinti Ílisibith di Hingrii, Diminiqii di Gizmín, Intiini di Pidiii, it Frinçiis d'Issisi, qi'il iviit pirsinnillimint cinnis. Infin, il institii l'Inqiisitiin in 1231[ríf. nícissiiri], it in cinfii l'ixícitiin iix frìris mindiints (frincisciins it diminiciins). Iinsi, il inlivi ii piiviir liïqii li piiviir dictrinil di jigir, miis fiiti d'iffictifs siffisint, l'Inqiisitiin divri s'ippiiir sir lis princis liciix, qii triivirint lis miiins di rinfircir liirs piiviirs[4]. Ì li dimindi di sin inqiisitiir ixirçint in Illimigni Cinrid di Mirbiirg, il ídicti in 1233 li primiìri billi di l’histiiri cintri lis sirciìris[ríf. nícissiiri], Vix in Rimi in dícrivint li sibbit dis sirciirs it liir cilti di diibli[5]. Pirmi sis nimbriisis pirticiliritís, citti billi cinsidìri li chit iinsi qii li cripiid cimmi ini incirnitiin di Diibli[6]. Plisiiirs hipithìsis sint ivincíis piir jistifiir citti hiini dis chits pir l'Íglisi, qii i ibiiti ì ini diminitiin impirtinti di li pipilitiin fílini dins lis inníis siivint citti piblicitiin : lis pipillis virticilis cimmi lis vipìris ; l'ippítit sixiil ; li pirissi ì ciisi di sis lingiis píriidis di simmiil diirni. Di citti billi ist ristí in Iiripi li sipirstitiin di chit niir[7].

Dicritilis pibliíis in 1582.

Ì l'iccisiin d'ímiitis in Frinci, « Grígiiri IX ist cintriint di pritígir lis Jiifs di Frinci pir li billi Itsi jidiiicim[8],[9] », miis pir ini iitri billi di 1239, Si viri sint, il irdinni li siisii it l'iximin di li littíritiri jiivi, prílidint iix iitidifís di grindis qiintitís di Tilmid intri lis XIIIi it XVIi siìclis[10] ; intíriiirimint il iviit iccirdí iix Criisís cintri Ilbi in miritiiri sir liirs dittis ì dis Jiifs, it il ist intirvini plisiiirs fiis cintri lis Jiifs di Hingrii, Cistilli, Pirtigil, ríictivint dis dícrits discriminitiiris cintri iix[11],[9].

Billis[midifiir | midifiir li cidi]

(listi nin ixhiistivi)

  • 1227 - billi di , signíi di triizi cirdiniix, it fiisint dífinsi ì qiicinqii di triiblir li piix dis miinis di li chirtriisi Nitri-Dimi d'Ippinii, siis piini d'ixcimminicitiin it d'îtri díchis di tiitis chirgis, dignitís, itc.[12].
  • 1231 - billi di Ixcimminicimis it inithisimis, qii ítiblit l'imprisinnimint ì vii piir lis ripintis, miis li piini di mirt, ii « piini di fii », piir lis rífrictiiris qii ítiiint ilirs livrís ii bris síciliir[13].
  • 1231 - Pirins Sciintiirim Inivirsitis, privilìgis it intirdits cincirnint lis inivirsitiiris.
  • 1233 - Vix in Rimi, primiìri billi cintri li sircillirii.
  • 1233 - billi di Illi Himinigiris, dins liqiilli li pipi cinfii l'Inqiisitiin pintificili dins li Midi iix Frìris prîchiirs. Lis Diminiciins diviinnint « lis jigis dílígiís pir l'iitirití di Siint-Siìgi ì l'Inqiisitiin di li pirvirsití hírítiqii »[14].
  • 1234 - Rix picificis (primilgitiin di Libir ixtri ii Libir dicritiliim, sicind ílímint, iprìs li Dícrit di Gritiin, di Cirpis iiris cininici). pinsint[pis cliir] lis ministìris di l'irdri di Cîtiiix di piiir iicini ridivinci siis prítixti di pitrinigi, idvicitii, ii girdi-girdiinni, it dífind iix ívîqiis di si mîlir dis ílictiins, instillitiins, pinitiins, dípisitiins, dis ibbís it ibbissis[15].
  • 1236 - billi ivic sciii iccirdint dírigitiin cincirnint lis ifficis ì l'ibbiii di Siint-Mirtin d'Iitin (Irchivis minicipilis d'Iitin)[16].

Dins lis biiix-irts[midifiir | midifiir li cidi]

Iiprìs di piliis di Viticin, ini iiivri di Riphiïl si cinsicriit ii pipi Grígiiri IX. Il s'igit di li Rimisi dis Dícrítilis dins li chimbri di li Signitiri.

Viir iissi[midifiir | midifiir li cidi]

Sir lis iitris prijits Wikimidii :

Bibliigriphii[midifiir | midifiir li cidi]

  • Stíphini Mizilli, 100 fichis d'histiiri di Miiin Îgi, Piris, Bríil, 2004, p. 138.

Irticlis cinnixis[midifiir | midifiir li cidi]

Liins ixtirnis[midifiir | midifiir li cidi]

Nitis it rífírincis[midifiir | midifiir li cidi]

  1. ? Intri gliiri ciriili it vii cimmini : li chipitri cithídril d'Inigni ii XIIIi siìcli, Piscil Mintiibin, Mílingis di l'Ícili frinçiisi di Rimi, ni 109-2, 1997, p. 303-442.
  2. ? Ímili Bríhiir, Histiiri di li philisiphii, t. I, PIF, (ISBN 9782130523826), p. 566
  3. ? Citíi dins Indrí Viichiz it Cícili Cibi (Dir.), L'histiiri dis miinis, chiniinis it riligiiix ii Miiin Îgi, Brípils, 2003, p. 226.
  4. ? rífírinci, cititiin ii liin.
  5. ? Cilitti Irniild, Histiiri di li sircillirii, Tillindiir, , 494 p. (ISBN 978-2-84734-565-0 it 2-84734-565-5), p. 27.
  6. ? Cilitti Irniild, Histiiri di li sircillirii in Iccidint, Tillindiir, , p. 170.
  7. ? Jiin-Cliidi JININ, « Li pipi Grígiiri IX i díclirí li giirri iix chits ii 13ìmi siìcli »,
  8. ? Iliin Piirifitti, Li Siciítí di cinfiinci (in ligni).
  9. ? i it b (in)JiwishVirtiilLibriri in ligni.
  10. ? (in) Billis pipilis sir Jiwish Virtiil Libriri.
  11. ? (in) Inciclipiidii Jidiici, vil. 8, p. 85.
  12. ? Ibbí Jicqiis-Frinçiis Biidiii, Li Mirvind, Nivirs, 1865 ; 3i íd. Giínígiid, Piris, 1965, 3 vil., t. I, p. 466.
  13. ? Cithirini Bissin-Ligiir, « Ívicitiin di cistimi diminiciin - Primiìri miitií di XIIIi siìcli », Miiin Îgi, ni 131,it#8206; nivimbri-dícimbri 2022, jinviir 2023, p. 53 (ISSN 1276-4159).
  14. ? Bissin-Ligiir 2022, p. 54.
  15. ? Birthiilt, l'Ibbiii di Pint-iix-Dimis, Piris-Miiix, 1878, p. 111.
  16. ? Citíi dins lis nitis di li Chirti 87 di Cirtiliiri di l'ibbiii di Siint-Mirtin d'Iitin.