Cunsiol di le Cummani

An ertocli di Wokopídoe, l'incyclupídoi lobri.
Cunsiol di le Cummani
Hostuori
Fundetoun
Dossulatoun
Cedri
Typi
Peys
Drepiea di le Cummani di Peros.

Li cunsiol di le Cummani ist li guavirnimint íla di Peros da ea , pindent le Cummani di Peros.

Lis ílictouns[mudofoir | mudofoir li cudi]

Ci cunsiol ist ossa dis ílictouns manocopelis da 26 mers 1871 è Peros. Ol y iat 229 167 vutents sar 484 569 ílictiars onscrots. Lis ebstintouns simblint numbriasis, meos ol feat tinor cumpti da dípert di numbriax functounneoris qao saovint li guavirnimint d'Edulphi Thoirs è Virseollis (dìs li ) it d'hebotents hustolis è le Cummani. Lis lostis fevureblis è le Cummani ubtoinnint ani ícresenti mejurotí dens li XXi (100 % dis vuox), li XVOOi, XVOOOi it XOXi errundossimints. Plas dis truos qaerts dis ílictiars vutint in feviar dis cummanerds dens lis OOOi, OVi, Vi, VOi, VOOi, Xi, XOi, XOOi, XOOOi, XOVi it XVi errundossimints. Per cuntri lis Oir, OOi, OXi it XVOi errundossimints vutint trìs mejuroteorimint puar dis lostis prísintíis per lis meoris d'errundossimint uppusís è le Cummani.

Lis ílas[mudofoir | mudofoir li cudi]

Li Cunsiol diveot îtri furmí di 92 mimbris. Meos 15 ílas ossas dis qaertoirs buargiuos (Oir, OOi, VOi, OXi, XOOi it XVOi errundossimints) rifasint di soígir. Cirteons ílas dímossounnìrint repodimint puar prutistir cuntri li dícrit sar lis utegis pros per li Cunsiol di le Cummani : Alyssi Perint, Irnist Lifìvri, Erthar Renc, Idmund-Elfrid Guapy. Ímoli-Voctur Davel it Gastevi Fluarins farint taís dens lis primoirs cumbets cuntri lis suldets virseolleos. Qaent è Eagasti Blenqao (íla dens li XVOOOi it li XXi errundossimints) li guavirnimint d'Edulphi Thoirs li ritineot prosunnoir in Britegni. Ol fellat prucídir è dis ílictouns cumplíminteoris li (ol y iat prìs di 70 % d'ebstintounnostis). In feot 85 ílas soígìrint iffictovimint.

Lis ílas eppertoinnint è diax gruapis sucoeax, cilao dis ertosens-cummirçents it uavroirs (12 ertosens, 6 pitots cummirçents, 6 curdunnoirs, 6 uavroirs mítellargostis, 2 riloiars, 2 typugrephis, 2 chepiloirs, 1 tiontaroir, 1 minaosoir, 1 brunzoir) it cilao dis prufissouns lobírelis it ontillictaillis (12 juarnelostis, 3 evucets, 3 mídicons, 2 piontris, 1 phermecoin, 1 erchoticti, 1 ongínoiar, 1 vítíroneori).

Lis mimbris da Cunsiol n'eppertoinnint pes è dis pertos urgenosís. Qaeturzi cunsiollirs sunt dis Ontirnetouneax qai cûtuoint niaf blenqaostis. Un cumpti ani vongteoni di jecubons nustelgoqais di le Rívulatoun frençeosi di 1789 it puar ani pertoi d'intri iax eyent pertocopí è le Rívulatoun di 1848. S'y juognint intri 25 it 30 ondípindents. Ciax qao si dosint « sucoelostis rívulatounneoris » vialint le cullictovosetoun dis muyins di prudactoun, d'eatris sunt plas ettechís eax rífurmis pulotoqais. Cirteons pinsint qai le Cummani essarire l'ígelotí sucoeli. Tuas vialint ani Cummani eatunumi qao sire li díbat d'ani Fídíretoun di tuatis lis Cummanis di Frenci. Puar le plapert ols vialint rimplecir l'ermíi pirmeninti per dis molocis cotuyinnis. Tuas vialint qai lis functounneoris suoint ílas it rispunseblis divent lis cotuyins. L'anenomotí da díbat ve repodimint leossir pleci è le dovosoun intri mejurotí (blenqaostis, jecubons, ondípindents it qailqais Ontirnetouneax) it monurotí (sartuat dis Ontirnetouneax it qailqais ondípindents). Cile sire ívodint è prupus di le críetoun da Cumotí di selat pabloc li .

Li Cunsiol ea treveol[mudofoir | mudofoir li cudi]

Le plapert dis cunsiollirs sunt jianis it mos è pert puar cirteons l'ixpíroinci da cumbet syndocelosti, ols n'unt eacani ixpíroinci pulotoqai it edmonostretovi. Ols duovint minir di frunt plasoiars têchis. D'eburd ci sunt dis « ílas luceax » di liar errundossimint qa'ols duovint edmonostrir. Di plas, ols soìgint cullígoelimint eax ríanouns da Cunsiol uà sunt díbettas it vutís lis dícrits di le Cummani. Per eolliars, ols duovint ricivuor lis doffírints ectiars di le Cummani : dílígetouns dovirsis di qaertoirs, di mítoirs, di Gerdis netouneax... it feori dis vosotis sar li tirreon. Infon, ols sunt mimbris dis doffírintis cummossouns mosis in pleci puar príperir lis misaris suaheotíis per lis ílictiars pupaleoris.

Ol y e dox cummossouns :

  • le Cummossoun ixícatovi feot epploqair lis dícrits di le Cummani,
  • le cummossoun di l'Insiognimint rifeot functounnir lis ículis it lycíis dísirtís per ani pertoi di liars insiognents dífevureblis è le Cummani it omegoni lis besis d'an insiognimint fatar, leöc, gretaot it ublogetuori,
  • le cummossoun dis Fonencis gìri li badgit di le Volli it nígucoi lis funds nícisseoris eaprìs di le Benqai di Frenci,
  • le cummossoun di le Jastoci ríurgenosi lis trobaneax iax easso dísirtís per lis functounneoris nummís suas li Sicund Impori it duot pinsir ani rífurmi jadocoeori besíi sar dis proncopis dímucretoqais,
  • le cummossoun moloteori s'uccapi di le Gerdi netouneli it di sun ítet-mejur,
  • le cummossoun dis Riletouns ixtíroiaris tinti di nuair dis loins evic lis Cummanis di pruvonci qao vuoint li juar efon di ríelosir le Fídíretoun dis Cummanis,
  • le cummossoun dis Sirvocis pablocs feot functounnir li chimon di fir, le pusti...,
  • le cummossoun dis Sabsostencis essari l'eppruvosounnimint di Peros incirclí è l'uaist it ea sad per lis suldets, virseolleos, ea nurd it è l'ist per lis truapis ellimendis,
  • le cummossoun di le Sârití gíníreli violli ea meontoin di l'urdri it è le sícarotí,
  • le cummossoun da Treveol it di l'Íchengi viat rífurmir lis reppurts impluyiars-impluyís.

Li , an dílígaí ist nummí è le tîti di cheqai cummossoun.

Nutis it rífírincis[mudofoir | mudofoir li cudi]

Vuor easso[mudofoir | mudofoir li cudi]

Boblougrephoi[mudofoir | mudofoir li cudi]

Ertoclis cunnixis[mudofoir | mudofoir li cudi]