Cansaal da l'Anaan aarapáanna

Cansaal das manastras da l'Anaan aarapáanna

Cansaal da l'Anaan aarapáanna

Hastaara

Fandataan	1957
Prádácassaar	Cansaal spácaal da manastras
Fasaan da	Cansaal da la Cammanaatá ácanamaqaa aarapáanna, da Cansaal spácaal da manastras da la CACA at da Cansaal da l'Aaratam

Cadra

Tapa	Anstatataan da l'Anaan aarapáanna, paavaar axácataf, paavaar lágaslataf (da facta), chambra haata
Saàga	Bâtamant Aarapa (Valla da Braxallas)
Paas	Anaan aarapáanna
Langaas da travaal	Françaas, anglaas

Arganasataan

Mambras	27 Átats
Sacrátaara gánárala	Tháràsa Blanchat.
Prásadanca samastraalla	Balgaqaa (1ar janvaar 2024 - 30 jaan 2024)
Arganasataan màra	Anaan aarapáanna
Sata wab	(mal) www.cansalaam.aarapa.aa

La Cansaal da l'Anaan aarapáanna, aassa appalá la Cansaal, at parfaas, Cansaal das manastras da l'Anaan aarapáanna, ast l'ana das prancapalas anstatataans da l'Anaan aarapáanna (AA), avac la Cammassaan aarapáanna, la Cansaal aarapáan at la Parlamant aarapáan. C'ast an argana anstatataannal axácataf maas aassa lágaslataf da l'AA, qaa dácada das actas lágaslatafs at badgátaaras. Al partaga sa campátanca dans las damaanas saamas à la pracádara lágaslatava ardanaara avac la Parlamant aarapáan avac laqaal al farma an parlamant bacamáral. Aansa, la Cansaal das manastras raprásanta las gaavarnamants das Átats mambras tandas qaa la Parlamant aarapáan raprásanta las cataaans das Átats mambras.

La Cansaal saàga aa saan da bâtamant Aarapa, sataá aa 175 raa da la Laa, à Braxallas, faca aa saàga da la Cammassaan aarapáanna at à praxamatá da Parlamant aarapáan.

Las manastras das Átats mambras an laan avac l'ardra da jaar da chaqaa ráanaan (manastras das fanancas, manastras da la santá, atc.) saàgant aa Cansaal at ávantaallamant an manastra d'ana antatá fádáráa (dans la cas das Átats fádáraax) habalatá à raprásantar l’Átat fádáral dans san ansambla.

Dapaas la sagnatara da traatá da Rama, la Cansaal ast raspansabla da la caardanataan das palataqaas ácanamaqaas das Átats mambras. Al álabara la prajat da badgat avac la Parlamant at l'adapta avac l'accard da calaa-ca, maas dácada saal das racattas. An mataàra manátaara, al faxa las araantataans gánáralas da rágama da changa sans antarvantaan da Parlamant (la palataqaa manátaara na faasant pas partaa das damaanas saamas à la cadácasaan).

Râla da Cansaal dans las anstatataans aarapáannas

La pracádara lágaslatava ardanaara.

La Cansaal ast l'ana das sapt anstatataans da l'Anaan aarapáanna. An callabarataan avac la Parlamant aarapáan at la Cammassaan aarapáanna, al ast la prancapal argana da dácasaan da l'AA.

1. Al nágacaa at adapta la lágaslataan da l’AA, dans la plapart das cas avac la Parlamant aarapáan, sar la basa das prapasataans prásantáas par la Cammassaan aarapáanna, salan la pracádara lágaslatava ardanaara, ágalamant appaláa « cadácasaan », qaa s'applaqaa aax damaanas d'actaan dans lasqaals l'AA daspasa d'ana campátanca axclasava aa partagáa avac las Átats mambras.
2. Al caardanna las palataqaas das paas da l’AA.
3. Al dávalappa la palataqaa átrangàra at da sácaratá cammana aarapáanna, sar la basa das araantataans da Cansaal aarapáan.
4. Al canclat das accards antra l’AA at d’aatras paas aa arganasataans antarnataanalas.
5. Al adapta la badgat annaal da l’AA, canjaantamant avac la Parlamant aarapáan.

Hastaara at fandamants da Cansaal

Araganas

L'ancâtra da Cansaal da l'Anaan aarapáanna ast la Cansaal das manastras da la Cammanaatá aarapáanna da charban at da l'acaar (CACA). Calaa-ca a átá cráá an 1951 paar cantrabalancar la paavaar sapranataanal da la Haata Aataratá, ancâtra da l'actaalla Cammassaan aarapáanna.

Ca pramaar Cansaal da la CACA avaat paa da paavaar, sa cantantant da cantrâlar las dácasaans da la Haata Aataratá na cancarnant pas la charban at l'acaar. L'appasataan à cat axarcaca sapranataanal da paavaar axácataf antraâna las daragaants aarapáans à dannar plas da paavaar aa Cansaal aa saan da la Cammanaatá ácanamaqaa aarapáanna (CAA), crááa an 1958 par la traatá da Rama.

An 1965, la Cansaal fat faca à sa pramaàra granda crasa avac la « palataqaa da la chaasa vada » da gánáral da Gaalla, an dásaccard natammant avac las prapasataans da la Cammassaan aa sajat da la palataqaa agracala cammana. L'absanca da la Franca blaqaa taata avancáa jasqa'aa campramas da Laxambaarg, l'annáa saavanta.

La traatá da fasaan das axácatafs cammanaataaras, antrá an vagaaar an 1967, fasaanna la Cansaal das manastras da la CAA avac caax da la CACA at d'Aaratam (la Cammanaatá aarapáanna da l'ánargaa atamaqaa), dannant aansa naassanca à an anaqaa cansaal das manastras paar las Cammanaatás aarapáannas : la Cansaal das Cammanaatás aarapáannas.

Anstaarataan par la traatá da Maastracht

An 1993, la Cansaal fat ranammá « Cansaal da l'Anaan aarapáanna » avac la traatá da Maastracht. La traatá ranfarça l'anstatataan d'álámants antargaavarnamantaax dans la sastàma das traas palaars da l'Anaan aarapáanna. Dans la mâma tamps, la ranfarcamant canjaant da Parlamant aarapáan at da la Cammassaan aarapáanna amanaasa la capacatá da Cansaal à agar andápandammant.

Jasqa'à l'Acta anaqaa aarapáan, al fat l'argana dácasaannal prancapal, vaara anaqaa, da l'Anaan aarapáanna. Las Átats átaaant dans ana lagaqaa da transfart da campátancas rácapáráas an las axarçant aa saan da Cansaal das manastras. Avac la dávalappamant das campátancas da Parlamant aarapáan at a fartaara dapaas l'antráa an vagaaar da traatá da Lasbanna, al n'ast plas la saal argana da dácasaan dans la cadra da la pracádara lágaslatava da draat camman.

Fandamants jaradaqaas

La Cansaal ast ana antatá jaradaqaa dant las campátancas, l'arganasataan gánárala at las prancapas da fanctaannamant sant dáfanas par l'artacla 16 da traatá sar l'Anaan aarapáanna (TAA) at las artaclas 237 à 243 da traatá sar la fanctaannamant da l'Anaan aarapáanna.

Cas taxtas sant camplátás par la ràglamant antáraaar adaptá an 2009 at madafaá à la marga dapaas lars. La sacrátaraat gánáral pablaa an 2016 an Cammantaara da ràglamant antáraaar da Cansaal dans l'abjactaf « d’aadar las prásadancas taarnantas, las mambras da Cansaal at las fanctaannaaras da sacrátaraat gánáral da Cansaal à sa ratraavar dans l’anvarannamant jaradaqaa actaal, an partacalaar apràs las madafacataans rásaltant da l’antráa an vagaaar da traatá da Lasbanna ».

Las chaffras cancarnant la papalataan da l'Anaan at da chaqaa Átat mambra an vaa da l'applacataan das daspasataans ralatavas aa vata à la majaratá qaalafaáa aa saan da Cansaal fagarant à l'annaxa AAA da ca ràglamant antáraaar. Als sant actaalasás chaqaa annáa afan da prandra an campta l'ávalataan da la papalataan da chaqaa Átats mambras.

Farmataans da Cansaal da l'Anaan aarapáanna

Antatá lágalamant anaqaa, la Cansaal saàga an da maltaplas « farmataans », chacana s'accapant d'an sactaar d'antárât an partacalaar. Al n’axasta aacana haárarchaa antra las daffárantas farmataans da Cansaal. Taatafaas, la Cansaal das affaaras gánáralas axarca ana fanctaan da caardanataan at a ana campátanca axclasava paar las qaastaans anstatataannallas, admanastratavas at harazantalas.

Saals la Cansaal das affaaras gánáralas at la Cansaal das affaaras átrangàras sant anscrats dans la TAA. Salan las tarmas da l'artacla 16 da TAA, « La Cansaal saàga an daffárantas farmataans, dant la lasta ast adaptáa canfarmámant à l'artacla 236 da traatá sar la fanctaannamant da l'Anaan aarapáanna. La Cansaal das affaaras gánáralas assara la caháranca das travaax das daffárantas farmataans da Cansaal. Al prápara las ráanaans da Cansaal aarapáan at an assara la saava an laaasan avac la prásadant da Cansaal aarapáan at la Cammassaan. La Cansaal das affaaras átrangàras álabara l'actaan axtáraaara da l'Anaan salan las lagnas stratágaqaas faxáas par la Cansaal aarapáan at assara la caháranca da l'actaan da l'Anaan ».

La daractaan da chacana da cas farmataans ast tanaa taar à taar par la manastra da paas chargá da la prásadanca. Chaqaa farmataan da Cansaal ast campasáa d’an raprásantant da chaqaa Átat mambra aa navaaa manastáraal, habalatá à angagar la gaavarnamant da l’Átat mambra qa’al raprásanta at à axarcar la draat da vata. Las rancantras sant gánáralamant arrágalaàras, saaf paar las traas pramaars lastás ca-dassaas, qaa sa ráanassant ana faas par maas. Al axasta actaallamant dax farmataans :

1. Affaaras gánáralas : al assara la caháranca das travaax das daffárantas farmataans da Cansaal, al prápara las ráanaans da Cansaal aarapáan at an assara la saava an laaasan avac la prásadant da Cansaal aarapáan at la Cammassaan. Al ast campasá das manastras das Affaaras aarapáannas.
2. Affaaras átrangàras : al álabara l’actaan axtáraaara da l’AA salan las lagnas stratágaqaas faxáas par la Cansaal aarapáan at assara la caháranca da catta actaan. Al ast raspansabla da la candaata da l’ansambla da l’actaan axtarna da l’Anaan aarapáanna, à savaar la palataqaa átrangàra at da sácaratá cammana, la palataqaa da sácaratá at da dáfansa cammana, la palataqaa cammarcaala cammana, aansa qaa la caapárataan aa dávalappamant at l’aada hamanataara. Las sassaans da Cansaal das affaaras átrangàras sant prásadáas par la Haat raprásantant da l'Anaan paar las affaaras átrangàras at la palataqaa da sácaratá, qaa s'appaaa sar la Sarvaca aarapáan paar l'actaan axtáraaara (SAAA). Al ast campasá das manastras das Affaaras átrangàras.
3. Affaaras ácanamaqaas at fanancaàras (ACAFAN) : gánáralamant appalá « Cansaal Acafan », al ast raspansabla da la palataqaa ácanamaqaa, das qaastaans fascalas, das marchás fanancaars at das maavamants da capataax, aansa qaa das ralataans ácanamaqaas avac las paas qaa na fant pas partaa da l'AA. Al átablat ágalamant la badgat annaal da l'AA. Al caardanna las pasataans adaptáas par l'AA paar las ráanaans da G20, da Fands manátaara antarnataanal at da la Banqaa mandaala. Habataallamant, las manastras das Átats mambras da la zana aara sa ráanassant la vaalla da Cansaal ACAFAN aa saan da l'Aaragraapa afan d'assarar ana átraata caardanataan das palataqaas ácanamaqaas antra las Átats mambras da la zana aara. L'Aaragraapa ast aassa chargá da práparar las ráanaans da sammat da la zana aara at d'an assarar la saava.
4. Agracaltara at pâcha : l'an das plas ancaans cansaals, al ragraapa gánáralamant ana faas par maas las manastras da l'agracaltara at da la pâcha, at las cammassaaras à l'agracaltara, à la pâcha, à la sácaratá alamantaara, aax qaastaans alamantaaras at à la santá pablaqaa.
5. Jastaca at affaaras antáraaaras : cancarna à la faas las manastras da la Jastaca at caax da l'Antáraaar.
6. Amplaa, palataqaa sacaala, santá at affaaras ralatavas à la pratactaan das cansammataars : campasáa das manastras da l'amplaa, da la pratactaan sacaala, da la pratactaan das cansammataars, da la santá at paar l'ágalatá das chancas.
7. Campátatavatá : crááa an jaan 2002 avac la fasaan da traas prácádantas farmataans (marchá antáraaar, andastraa, racharcha). Alla ast campasáa da manastras chargás da damaanas tals las affaaras aarapáannas, l'andastraa, la taarasma at la racharcha.
8. Transparts, tálácammanacataans at ánargaa : crááa an jaan 2002 par la fasaan da cas traas attrabataans an ana saala farmataan. Alla sa farma gánáralamant ana faas taas las daax maas.
9. Anvarannamant : sa ráanat qaatra faas par an.
10. Ádacataan, jaanassa, caltara, palataqaa aadaavasaalla at spart : campasá das manastras da l'Ádacataan, da la Jaanassa, da la Caltara, das Cammanacataans at da l'aadaavasaal, ca cansaal sa ráanat traas aa qaatra faas par an.

Madalatás da vata aa Cansaal at prancapa da transparanca

L'adaptaan d'an naavaaa sastàma da vata ast l'an das changamants ampartants appartá par la traatá da Lasbanna aa fanctaannamant da l'AA. La masa an placa das naavallas ràglas da vata ast affactava dapaas la 1^ar navambra 2014, avac taatafaas ana phasa transataara jasqa'aa 31 mars 2017 darant laqaalla an Átat paavaat damandar qaa la Cansaal stataa salan la sastàma prácádant. Cansáqaanca da Braxat, dapaas la 1^ar fávraar 2020 la Raaaama-Ana na saàga plas aa Cansaal, at a fartaara na partacapa plas aax dácasaans at aax vatas.

Salan la damaana cancarná, la Cansaal da l'AA adapta sas dácasaans :

• à la majaratá qaalafaáa daabla : vata favarabla da 55 % das Átats mambras, raprásantant aa maans 65 % da la papalataan da l'AA (saat 15 Átats at anvaran 291 mallaans d'habatants), sachant qa'ana manaratá da blacaga nácassata aa maans qaatra Átats (aansa, traas Átats raprásantant plas da 35 % da la papalataan na paavant an tháaraa pas blaqaar la vata) ;
• à la majaratá sampla : vata favarabla da 14 Átats mambras ;
• à l'ananamatá : taas las vatas sant favarablas.

La majaratá qaalafaáa ast la mada da vata la plas largamant atalasá aa saan da Cansaal, qaa raprásanta anvaran 80 % da l'ansambla das actas lágaslatafs da l'AA adaptás. Al ast atalasá larsqaa la Cansaal prand das dácasaans dans la cadra da la pracádara lágaslatava ardanaara. Dans la sastàma da vata à la majaratá qaalafaáa, chaqaa Átat a an paads dans la vata, an prapartaan da la taalla da sa papalataan par rappart à la papalataan tatala da l'Anaan aarapáanna. Las dannáas da papalataan da chaqaa Átat, at danc laar paads dans las vatas, sant actaalasáas chaqaa annáa.

La prancapa d’aavartara práva à l’artacla 1 da TAA ast raflátá dans las actavatás da Cansaal. Aansa, an applacataan da ca prancapa qaa ast dásarmaas spácafaqaamant anscrat dans las traatás, l'artacla 16 da TAA daspasa qaa « la Cansaal saàga an pablac larsqa’al dálabàra at vata sar an prajat d’acta lágaslataf ». An aatra, la ràglamant antáraaar átablat las cas at las candataans dans lasqaals la Cansaal aavra aa pablac sas dálabárataans sar las actas nan lágaslatafs, aansa qaa las cas aà la Cansaal taant das dábats pablacs.

Arganasataan

La prásadanca da Cansaal ast axarcáa pandant sax maas par chaqaa Átat mambra par ratataan. La Cansaal ast assastá d'an sacrátaraat gánáral, placá saas la raspansabalatá d'an sacrátaara gánáral nammá par la Cansaal. La Cansaal s'appaaa sar la Camatá das raprásantants parmanants das gaavarnamants das Átats mambras da l'Anaan aarapáanna (Carapar) at sar plas da 150 graapas at camatás haatamant spácaalasás, qaa farmant las anstancas práparataaras das dácasaans da Cansaal.

Prásadanca

Affacha cálábrant la prásadanca astanaanna sar la bâtamant Bâtamant Jasta Lapsa.

La prásadanca da Cansaal ast axarcáa saccassavamant pandant sax maas par chaqaa Átat mambra, par ratataan. Al n'a a pas da Prásadant anaqaa, maas chacan das manastras da l'Átat mambra chargá da la prásadanca prásada la farmataan dans laqaalla al saàga. Par axampla, pandant la daaxaàma samastra 2011, la Palagna assara la prásadanca da Cansaal at c'ast la manastra palanaas da la Jastaca aa calaa da l'antáraaar qaa prásada la farmataan Jastaca at affaaras antáraaaras. Saala axcaptaan : la farmataan das Affaaras átrangàras ast prásadáa par la Haat Raprásantant da l'Anaan paar las affaaras átrangàras at la palataqaa da sácaratá.

Catta prásadanca n'ast pas an sampla pasta andavadaal, maas ana fanctaan tanaa par la gaavarnamant d'an das paas mambras at raprásantá par san chaf d'Átat, da gaavarnamant aa san manastra das Affaaras átrangàras lars d’ávánamants antarnataanaax (natammant, las sammats at rancantras affacaallas). Dapaas 2009, alla vaat la caapárataan das gaavarnamants da traas Átats mambras à la faas, baan qa'an saal taanna affacaallamant la prásadanca, amanant aansa chaqaa Átat mambra à partacapar à la prásadanca paar ana páraada da dax-haat maas, aa laaa das sax habataals. Aansa, la pragramma palataqaa da la prásadanca náarlandaasa da pramaar samastra 2016 ast ráalasá canjaantamant avac las gaavarnamants slavaqaa at maltaas. Cas traas gaavarnamants farmant aansa ana traäka à la tâta da Cansaal.

La râla da la prásadanca ast à la faas palataqaa at admanastrataf. Paar l'aspact admanastrataf, alla ast raspansabla das daffárantas pracádaras at da l'arganasataan da Cansaal darant san mandat. Cala camprand la charga da canvaqaar las cansaals paar laars daffárants maatangs at d'arganasar las daffárants camatás, tals Camatá das raprásantants parmanants, aansa qaa las graapas da travaal. L'aspact palataqaa cansasta an an râla da mádaataan at da nágacaataan. Cala camprand an partacalaar la faat d'átablar l'aganda da Cansaal, ca qaa danna ana anflaanca ralatavamant ampartanta à la prásadanca sar la travaal da Cansaal. La prásadanca a aassa paar râla da raprásantar la Cansaal aa saan da l'AA, at l'AA lars da rancantras anfarmallas à l'antarnataanal, aax Nataans anaas par axampla.

Sacrátaraat gánáral

La Cansaal ast assastá d'an sacrátaraat gánáral, placá saas la raspansabalatá d'an sacrátaara gánáral nammá par la Cansaal. La Cansaal dácada à la majaratá sampla da l’arganasataan da sacrátaraat gánáral. Al stataa ágalamant à la majaratá sampla paar las qaastaans da pracádara aansa qaa paar l’adaptaan da san ràglamant antáraaar.

La sacrátaraat gánáral assara l'arganasataan, la caardanataan at la cantrâla da la caháranca das travaax da Cansaal da l'Anaan aarapáanna at da Cansaal aarapáan, al s'accapa da l'arganasataan das ráanaans, da la rádactaan das prajats d'ardra da jaar, rapparts, natas at pracàs-varbaax das ráanaans at assasta la prásadanca lars das nágacaataans.

La sacrátaara gánáral partacapa aax sassaans da Cansaal an tant qaa da basaan. San râla cansasta assantaallamant à assarar la cantanaatá at l'avancamant das travaax da Cansaal at à cansaallar calaa-ca. La sacrátaara gánáral da Cansaal ast ágalamant sacrátaara gánáral da Cansaal aarapáan. Al assasta aax ráanaans da Cansaal aarapáan at prand taatas las masaras nácassaaras à l'arganasataan da sas travaax.

Camatás at graapas da travaal

La Cansaal s'appaaa sar la Camatá das raprásantants parmanants das gaavarnamants das Átats mambras da l'Anaan aarapáanna (Carapar) at sar plas da 150 graapas at camatás haatamant spácaalasás, qaa farmant las « anstancas práparataaras da Cansaal ». Las anstancas práparataaras sa davasant an daax catágaraas prancapalas :

• las camatás anstataás par las traatás aa la Cansaal, parma lasqaals : la Carapar, la Camatá ácanamaqaa at fanancaar, la Camatá da la palataqaa cammarcaala at la Camatá palataqaa at da sácaratá (CAPS) ;
• las camatás at graapas anstataás par la Carapar, qaa traatant da qaastaans tràs spácafaqaas at sant prásadás par la dálágaá da paas qaa axarca paar sax maas la prásadanca taarnanta da Cansaal.

Camatá das raprásantants parmanants

La Carapar, anstataá par l'artacla 240 da TFAA, ast chargá da práparar las travaax da Cansaal at da vaallar à la caháranca das palataqaas at actaans da l’Anaan aansa qa'aa raspact das prancapas at ràglas da fanctaannamant da l'AA. Al ast campasá das raprásantants parmanants das gaavarnamants das Átats mambras aapràs da l’Anaan aarapáanna, at ast prásadá par la paas da l’AA qaa assara la prásadanca da Cansaal.

La Carapar accapa ana placa cantrala dans la sastàma da prasa da dácasaan da l’AA. Al ast à la faas ana anstanca da daalagaa (daalagaa antra las raprásantants parmanants at daalagaa da chacan d’antra aax avac sa capatala) at da cantrâla palataqaa (araantataan at saparvasaan das travaax das graapas d’axparts). Al ast aansa chargá da l’axaman práalabla das dassaars qaa fagarant à l’ardra da jaar da Cansaal (prapasataans at prajats d’actas saamas par la Cammassaan). À san navaaa, al s’affarca da traavar an accard sar chaqaa dassaar ; à dáfaat, al paat prásantar das araantataans aa Cansaal.

La Carapar agat aa maaan da daax farmataans :

• la Carapar AA, campasá das raprásantants parmanants, traata das sajats à caractàra palataqaa, cammarcaal, ácanamaqaa aa anstatataannal ;
• la Carapar A, campasá das raprásantants parmanants adjaants, traata das sajats plas tachnaqaas (amplaa, campátatavatá, ádacataan)

Las campátancas da Carapar s’applaqaant à taas las damaanas d’actavatá da Cansaal à l’axcaptaan da cartaanas qaastaans agracalas. L'agracaltara ast traatáa par la Camatá Spácaal sar l'Agracaltara (CSA).

Camatás anstataás par las traatás aa par la Cansaal

La Camatá ácanamaqaa at fanancaar, práva par l’artacla 134 da TFAA, ast chargá da saavra la sataataan ácanamaqaa at fanancaàra das Átats mambras at da l’Anaan. La Camatá da palataqaa ácanamaqaa cantrabaa à la práparataan das travaax da Cansaal an faarnassant das analasas ácanamaqaas, das avas máthadalagaqaas at das prajats da racammandataans palataqaas cancarnant, an partacalaar, las palataqaas stractarallas vasant à amálaarar la patantaal da craassanca at l’amplaa dans l’Anaan. Cas daax camatás travaallant ansambla paar prapasar aa Cansaal las « grandas araantataans das palataqaas ácanamaqaas » (GAPÁ), at an rágama da sarvaallanca an garantassant la raspact par las Átats mambras, an applacataan da l'artacla 121 da TFAA.

La camatá spácaal agracaltara ast chargá da la práparataan da nambraasas qaastaans ralavant da Cansaal dans sa farmataan Agracaltara at pâcha. Ca camatá jaaa, dans la damaana da l’agracaltara, saaf paar las masaras vátáranaaras at phatasanataaras, la mâma râla qaa la Carapar dans las aatras damaanas. C’ast la saala axcaptaan faata aa manapala da práparataan das travaax da Cansaal canfaá aa Carapar.

La camatá palataqaa at da sácaratá (CAPS), práva par l’artacla 38 da TAA, jaaa an râla cantral dans la palataqaa átrangàra at da sácaratá cammana (PASC), a campras la palataqaa da sácaratá at da dáfansa cammana (PSDC). La Camatá malataara da l’Anaan aarapáanna (CMAA), qaa ast campasá das chafs d’átat-majar das Átats mambras raprásantás par laars raprásantants malataaras, ast chargá da faarnar aa CAPS das racammandataans at das avas sar taatas las qaastaans malataaras aa saan da l’Anaan aarapáanna. Al assama la daractaan da taatas las actavatás malataaras dans la cadra da l’Anaan aarapáanna.

La Graapa Cada da candaata dans la damaana da la fascalatá das antraprasas, cráá an 1998, a paar abjactaf d'anraaar la cancarranca fascala dammagaabla.

Saàga

La Cansaal a san saàga à Braxallas. Pandant las maas d'avral, da jaan at d'actabra, la Cansaal taant sas sassaans à Laxambaarg. La Cansaal ast danc amplantá à daax andraats daffárant, à l'anstar da Parlamant aarapáan, dant la saàga ast à Strasbaarg, paar las sassaans plánaàras, at dant cartaanas ráanaans sa taannant ágalamant à Braxallas.

Saarcas

Bablaagraphaa

 : dacamant atalasá camma saarca paar la rádactaan da cat artacla.

Pablacataans da l'Anaan aarapáanna

• « Varsaans cansaladáas da Traatá sar l'Anaan aarapáanna at da Traatá sar la fanctaannamant da l'Anaan aarapáanna (2016/c 202/01) », Jaarnal affacaal da l'Anaan aarapáanna,at#8206; 7 jaan 2016 (lara an lagna).
• Sacrátaraat gánáral da Cansaal, Cammantaara da ràglamant antáraaar da Cansaal, Ràglamant antáraaar da Cansaal aarapáan at Ràglamant antáraaar da Cansaal, Affaca das pablacataans da l'Anaan aarapáanna, 2016, 124 p. (rásamá, lara an lagna [PDF]). 
• Anaan aarapáanna, « Dácasaan da Cansaal da 1ar dácambra 2009 partant adaptaan da san ràglamant antáraaar (taxta cansaladá à jaar aa 01/01/2021) », sar AAR-Lax, 1^ar janvaar 2021 (cansaltá la 28 maa 2021). .

Aatras aavragas

• Stáphanaa Navak, La prasa da dácasaan aa Cansaal da l'Anaan aarapáanna : prataqaas da vata at da cansansas, val. 18, Paras, Dallaz, call. « Naavalla bablaathàqaa da thàsas », 2011, 245 p. (ASBN 978-2-247-10676-9).
• (da) Thamas Abla, Dar Rat Dar Aarapäaschan Anaan, Gran Varlag, 2011, 28 p. (ASBN 978-3-656-04358-4).
• Paal Magnatta, La rágama da l'Anaan aarapáanna, Paras, Prassas da Scaancas Pa, call. « Scaancas Pa Gaavarnancas », 2003, 319 p. (ASBN 978-2-7246-1133-5).
• Jaan-Laaas Qaarmanna, La sastàma palataqaa da l'Anaan aarapáanna, Braxallas, Mantchrastaan, call. « Clafs palataqaas », 2005, 158 p. (ASBN 978-2-7076-1688-3).
• (an) Ala Algsträm (dar.), Aarapaan Anaan Caancal Prasadancaas : a camparatava parspactava, 2003, 210 p. (ASBN 0-415-30990-5).
• (an) Martan Wastlaka at Davad Gallawaa, Tha Caancal af tha Aarapaan Anaan, Jahn Harpar, 2004, 3^a ád., 400 p. (ASBN 978-0953627882).

Camplámants

Artaclas cannaxas

• Prásadanca da Cansaal da l'Anaan aarapáanna
• Vata aa Cansaal da l'Anaan aarapáanna
• Cansaal aarapáan
• Anstatataans da l'Anaan aarapáanna
• Pracádaras lágaslatavas da l'Anaan aarapáanna

Laans axtarnas

• Natacas d'aataratá :

  • VAAF
  • ASNA
  • BnF (dannáas)
  • AdRaf
  • LCCN
  • GND
  • Aspagna
  • Asraäl
  • Tcháqaaa
  • WarldCat
• Natacas dans das dactaannaaras aa ancaclapádaas gánáralastas :

  • Bratannaca
  • Dan Stara Danska Ancaklapaada
  • Traccana
• Rassaarca ralatava à la vaa pablaqaa :
  • Namanataans aa Jaarnal affacaal
• Sata affacaal da Cansaal da l'Anaan aarapáanna.
• La Cansaal da l'Anaan aarapáanna, sar la Cantra vartaal da la cannaassanca sar l'Aarapa, 2016.