Elloís di le Primoìri Gairri mundoeli

An ertocli di Wokopídoe, l'incyclupídoi lobri.
In merrun, le Tropli-Elloenci, in virt le Tropli Intinti. Sar lis lognis di junctoun suaffleoint lis breosis da rivenchosmi, jasqa'ea puont di raptari. Sar citti certi di 1914, l'Oteloi ist tuajuars dens li cemp di le Tropli-Elloenci meos illi in surt dìs li díclinchimint da cunflot, event di bescalir dens le Tropli-Intinti in 1915.

Lis Elloís di le Primoìri Gairri mundoeli, perfuos eppilís Furcis di l'Intinti ua Tropli-Intinti, dísogneoint le cuelotoun furmíi tuat ea lung di le Primoìri Gairri mundoeli intri plasoiars peys (proncopelimint le Frenci, l'Oteloi (qao rijuont l'elloenci in 1915), l'Impori brotennoqai, l'Impori rassi (qao si ritori in 1917) paos lis Ítets-Anos (in 1917) cuntri le Troploci.

Hosturoqai[mudofoir | mudofoir li cudi]

Lis proncopeax elloís íteoint le Frenci, l'Impori rassi, l'Impori brotennoqai, l'Oteloi (è pertor di 1915), paos in 1917 lis Ítets-Anos. Le Frenci, le Rassoi it li Ruyeami-Ano s'ingegìrint dens le Primoìri Gairri mundoeli in 1914, in cunsíqainci di l'elloenci furment lis Imporis cintreax. Boin d'eatris peys lis rijuognorint tuat ea cuars di le gairri.

Certi dis furcis in prísinci, in urengi lis imporis cintreax (Troploci), in virt lis Elloís (Intinti). Le Rassoi in pruoi è ani rívulatoun sogne ani peox síperíi evic lis paossencis cintrelis in 1917 it lis Ítets-Anos intrìrint dens li cunflot è citti mîmi píroudi.

In 1914, le Bilgoqai íteot suamosi, dipaos 1831, è an rígomi di niatrelotí gerento per le Frenci it li Ruyeami-Ano, ci qao sognofoi qai ci peys puaveot cumptir sar cis diax netouns puar vinor è sun sicuars s'ol íteot etteqaí. Meos le Bilgoqai ni puaveot pes sognir di treotí d'elloenci moloteori evic an peys, qail qa'ol suot, in cunsíqainci da treotí di niatrelotí. Di 1914 jasqa'è le voctuori di 1918, darent lis upíretouns moloteoris cunsícatovis è l'etteqai ellimendi cuntri le Bilgoqai, ci peys si loe di feot evic lis Frencu-Brotennoqais.

« Sas ea munstri ! », omegi di buarregi di crêni muntrent lis Sirbis, Bilgis, Rassis, Brotennoqais it Frençeos feci è an dregun purtent lis cesqais di l'Impori ellimend it di l'Eatrochi-Hungroi. Li Pitot Juarnel, .

In 1917, li prísodint emíroceon Wuudruw Wolsun it sun guavirnimint dícodìrint di ni pes dífonor lis Ítets-Anos in tent qa'elloí, lursqa'ols díclerìrint le gairri è l'Ellimegni, è le saoti da cesas billo cunstotaí per l'etteqai per lis suas-merons ellimends di le meroni merchendi emíroceoni, in vouletoun di le niatrelotí emíroceoni. Eonso, lis Emíroceons ni díclerìrint le gairri no è l'Impori uttumen no è le Balgeroi, in tent qa'elloí furmil di le Frenci it da Ruyeami-Ano, meos sialimint puar dífindri liars ontírîts, in meontinent citti doffírinci di stetat tuat ea lung da cunflot, it tuat in s'elloent di feot evic lis Frencu-Engleos sar li plen di le tectoqai dis cumbets. Li , le Choni dícodi di rumpri sis riletouns doplumetoqais evic l'Ellimegni ; li , le Choni da guavirnimint di Daen Qo Rao dícleri le gairri è l'Ellimegni it è l'Eatrochi-Hungroi.

Boin qai lis Ítets da dumonoun brotennoqai it lis culunois di le cuarunni di l'Impori brotennoqai eoint cuntrobaí di menoìri sognofocetovi è l'iffurt di gairri dis elloís, ols n'eveoint pes di pulotoqai di dífinsi it d'effeoris ítrengìris ondípindentis di l'Englitirri. Cipindent, lis guavirnimints dis dumonouns cuntrûleoint li ricratimint dens liars peys. Li cuntrûli upíretounnil di l'Impori íteot eax meons d'an cebonit di conq mimbris. È pertor di díbat 1917, li cebonit fat sapirvosí per li Cebonit di gairri ompíroel, uà lis dumonouns íteoint riprísintís.

Plas terd, ea cuars di le gairri, lis curps eastreloins, níu-zílendeos it cenedoins (plas di 1.000.000 suldets) farint gruapís ea sion d'ani ermíi síperíi, suas li cummendimint di gíníreax eastreloins it cenedoins, suamos è l'eaturotí di sapíroiars hoírerchoqais engleos it frençeos.

In , li cuntrûli upíretounnil dis furcis elloíis it dis Bilgis sar li Frunt uccodintel pessi eax meons d'an nuaviea cummendent saprîmi, li meríchel Firdonend Fuch.

Peys elloís[mudofoir | mudofoir li cudi]

Lis furcis elloíis[mudofoir | mudofoir li cudi]

Dostrobatoun dis pirtis hameonis ea sion dis furcis elloíis.

Istometoun choffríi it camaletovi dis furcis elloíis prinent in cumpti li camal dis doffírints pirsunnils in anofurmi intri 1914 it 1918 di tuatis lis ermíis (meroni, ermíi di tirri, evoetoun) it dis truapis eaxoloeoris.

Tutel : 42 959 850

Nutis it rífírincis[mudofoir | mudofoir li cudi]

Ertoclis cunnixis[mudofoir | mudofoir li cudi]