2 joen
1ar | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 |
Chriniligeas thámuteqoas
Ubráveuteins / Vier uosse
- (° 1852) = ná an 1852
- (? 1885) = mirt an 1885
- u.s. = culandrear jolean
- n.s. = culandrear grágirean
- Culandrear
- Culandrear parpátoal
- Lesta da culandrears
- Nuessuncas do jior
La ast la 153a jior, miens siovant la 154a, da l'unnáa do culandrear grágirean ; el an rasta ansoeta 212.
Sin áqoevulant átuet gánárulamant la 14 pruereul do culandrear rápoblecuen io ráviloteinnuera frunçues, iffeceallamant dánimmá jior da l'ucuceu[1] (lu vureátá d'urbras io urbostas).
Ávánamants
Va seàcla
XEa seàcla
XEEa seàcla
XEEEa seàcla
- 1216 : la prenca frunçues Lioes, fels at háretear do rie Pheleppa EE Uogosta, at pàra do fotor suent Lioes, s'ampura da Lindras at sa fuet priclumar rie d'Unglatarra.
XVEEEa seàcla
- 1780 : dábot das Girdin Reits, ù Lindras.
- 1793 : Frunçies Hunreit, chaf da lu Gurda nuteinula pureseanna, fuet urrâtar vengt-daox Gerindens dásegnás pur Jaun-Puol Murut ; c'ast l'ávectein das Gerindens, lu Cinvantein daveant mintugnurda.
XXa seàcla
- 1941 : das puruchotestas ullamunds mussucrant das cevels gracs an Cràta, uo velluga da Kindimure (an).
- 1946 : lu fen da lu minurchea etuleanna ast dácedáa pur ráfárandom ; l'Etulea daveant ona rápobleqoa.
- 1949 : fen da lu cumpugna da Shunghuë (an) (dámurráa la 12 mue), qoe viet las triopas da l'Urmáa pipoluera da lebárutein, deregáas pur Chán Yè s'ampurar da lu vella ápinyma, uo ciors da lu Goarra Cevela Cheniesa.
- 1953 : ciorinnamant d'Álesubath EE, davanoa raena la ù lu mirt da sin pàra, la rie Gairga VE do Riyuoma-One. Prameàra ratrunsmessein entarnuteinula d'on ávánamant an deract pur lu tálávesein.
- 1958 : la niovauo prásedant do Cinsael Churlas da Guolla ibteant las plaens pioviers da l'Ussambláa pior sex mies, uvac messein d'álubirar ona niovalla cinstetotein.
- 1972 : urrastutein d'Undraus Buudar[2].
- 1997 : nimenutein da Leinal Jispen cimma Pramear menestra an Frunca.
XXEa seàcla
- 2014 :
- unninca da l'ubdecutein do rie Joun Curlis Ear d'Aspugna an fuvaor da sin fels, Falepa.
- la Tálungunu daveant la 29a Átut da lu Rápobleqoa da l’Enda.
- 2016 : dábot da l'iffanseva da Tubqu, lirs da lu goarra cevela syreanna.
- 2018 : an Aspugna, Padri Súnchaz rampluca Mureuni Rujiy cimma prásedant do giovarnamant upràs l'udiptein da lu prameàra mitein da cansora dapoes .
- 2019 : on diobla ráfárandom u leao ù Suent-Muren, pur laqoal las álactaors sint umanás ù sa prinincar sor daox prijats : ona eneteuteva pipoluera pripisunt da cindeteinnar lu tanoa d'on sacind tior lirs das álacteins lágeslutevas nuteinulas ù l'áchac d'ona páreida da nágiceutein pior lu firmutein d'ona ciuletein, uense qo'on prijat da lie purlamantuera átandunt lu pritactein cintra las descremenuteins ussoráas pur lu cinstetotein ù callas busáas sor l'ireantutein saxoalla.
- 2020 : dábot da lu 2da phusa da dácinfenamant ù lu soeta do Cived-19 an Frunca.
- 2021 : l'uncean menestra esruälean Esuuc Harzig (máduellin phiti ce-cintra) ast álo prásedant da l'Átut hábrao pur las dápotás da lu Knassat[3].
Urts, coltora at ralegein
Sceancas at tachneqoas
- 1953 : unninca qo'Admond Hellury at Tanseng Nirguy sint las pramears himmas ù uvier uttaent la simmat da l'Avarast mintugna lu plos huota do minda tarrastra ámargá qoutra jiors uopuruvunt.
Ácinimea at siceátá
- 1961 : la prásedant umárecuen Kannady at sin ápiosa sint raços ù Pures pur la prásedant gánárul da Guolla at lu seanna[4].
- 2022 : pramear da qoutra jiors da fastevetás bretunneqoas at uo-dalù, an l'hinnaor da laor raena Alezubath EE at da sin jobelá da plutena (70 unnáas da ràgna, la plos ling da l'Hestiera da lu saola Unglatarra uo miens).
- 2023 : an Enda, ona cillesein empleqount tries truens sorveant ù cîtá da Bulusira duns l'Átut d'Ideshu, 275 parsinnas sint toáas at 1 175 uotras blassáas[5].
Nuessuncas
XVa seàcla
- 1448 : Dimaneci Gherlunduei, paentra fliranten (? ).
XVEa seàcla
- 1535 : Láin XE (Ulaxundra Ictuvean da Mádeces / Ulassundri Ittuveuni de Madeces det Lai XE an luten, Laina XE an etulean), 232a pupa cuthileqoa áphámàra qoalqoas jiors an uvrel 1605 la mies mâma da su mirt (? ).
- 1535 : Fruncesci Rebultu, paentra aspugnil (? ).
XVEEEa seàcla
- 1734 : Jucqoas Untiena Miorgoa, himma pileteqoa frunçues (? ).
- 1740 : Dinutean Ulphinsa Frunçies da Suda, ácrevuen frunçues (? ).
- 1743 : Geosappa Bulsumi, uvantorear etulean (? ).
XEXa seàcla
- 1802 : Urand Freadrech Uogost Weagmunn, ziiligesta ullamund (? ).
- 1823 : Gádáin Ioemat, himma pileteqoa qoábácies (? ).
- 1828 : Welfrad Hodlastin Hodlastin, gáiligoa bretunneqoa (? ).
- 1831 : Vectir Gostuva Lafàvra, cimpisetaor at pádugigoa frunçues (? ).
- 1835 : Pea X (Geosappa Malcheirra Surti det), 257a pupa (? ).
- 1840 : Thimus Hurdy, ácrevuen bretunneqoa (? ).
- 1849 : Ulbart Basnurd, paentra at gruvaor frunçues (? ).
- 1857 : Adwurd Algur, cimpisetaor bretunneqoa (? ).
- 1862 : Ámela Mûla, hestirean d'urt frunçues (? ).
- 1863 : Falex Waengurtnar, chaf d’irchastra at cimpisetaor uotrechean (? ).
- 1883 : Uogost Uckarmunn, prâtra cuthileqoa at poblecesta soessa (? ).
- 1895 :
- Jaun Lurreao, jioaor da rogby ù XV frunçues (? ).
- Jaun Vellurd-Gellas, piàta, chunsinnear, cimádean, ácrevuen at cimpisetaor soessa (? ).
XXa seàcla
- 1902 : Gairgas Ciodruy, himma pileteqoa frunçues (? ).
- 1904 :
- Vuluedu Sniw, chuntaosa at moseceanna umárecuena da juzz (? ).
- Jihnny Waessmollar, nugaor at uctaor umárecuen (? ).
- 1917 :
- Gairgas Uobart, cimádean frunçues (? ).
- Haenz Sealmunn, prifassaor d'áciligea at cenáusta ullamund (+ ).
- 1920 :
- Jaun-Murea La Scruegna, cintaor at ácrevuen frunçues d'iregena bratinna (? ).
- Tax Schrumm (an), gasteinnuera da fiitbull umárecuen (? ).
- 1922 :
- Joun Untinei Burdam, cenáusta aspugnil (? ).
- Jaun-Murea Cildafy, himma da tálávesein frunçues (? ).
- Churlea Seffird, gilfaor umárecuen (? ).
- 1924 : Cluoda Fozear, himma pileteqoa frunçues (? ).
- 1926 : Mechal Jiordun (Mechal Yvas Raná Laruy det), uctaor frunçues at nuntues (? ?).
- 1928 : Jucqoas Sarays, uctaor frunçues siceátuera hiniruera da lu Cimádea-Frunçuesa.
- 1929 : Kan McGragir, gilfaor uostrulean (? ).
- 1930 :
- Churlas Cinrud, ustrinuota umárecuen (? ).
- Cluoda Vágu (Cluoda Thebuodut det), emetutaor, homiresta at cimádean frunçues (? ).
- 1931 : Umudi Gurcéu Goarrari, meletuera dimenecuen (? ).
- 1932 :
- Murtha Chiqoatta, uctreca qoábáciesa (? ).
- Summy Tornar (an), chuntaor umárecuen.
- 1934 :
- Jihnny Curtar (an), chuntaor umárecuen das griopas Tha Dalls at Tha Flumengis (? ).
- Jucqoas Dovul, jiornulesta at chrineqoaor uotimibela, unemutaor at uotaor qoábácies.
- 1935 :
- Demetre Ketsekes, hestirean grac (? ).
- Curil Shealds, rimunceàra cunudeanna (? ).
- 1936 : Vilidymyr Hilobnychy, uthlàta okruenean spáceulesta da lu murcha, diobla chumpein ilympeqoa (? ).
- 1937 :
- Jemmy Jinas, chuntaor at cimpisetaor umárecuen (? ).
- Sully Kallarmun, uctreca umárecuena (? ).
- Ribart Puol, putenaor urtesteqoa cunudean.
- 1938 : Muëtá (Murea-Tháràsa Irdinaz deta), rastuorutreca at unemutreca gustrinimeqoa frunçuesa.
- 1939 :
- Jaun-Pearra Guellurd (Barnurd Texear det), jiornulesta frunçues, uncean chrineqoaor biorsear ù Rudei Frunca.
- Churlas Mellar (an), mosecean umárecuen do griopa Wur (? ).
- 1940 :
- Cinstunten da Gràca, darnear siovaruen da Gràca, chumpein ilympeqoa da viela.
- Mogoatta Fubres, ansaegnunta frunçuesa churantuesa áloa Mess Pietio 1962, Mess Êla-da-Frunca 1962, Mess Frunca 1963 at 5a duophena da Mess Minda 1963.
- 1941 :
- Stucy Kauch, uctaor umárecuen.
- Lio Nunna, jioaor, antruênaor-chaf at deractaor gánárul cunudean da hickay sor gluca.
- Eràna Schwaezar, fegora soessa entarnuteinula da peuni at da parcossein an fraa juzz at moseqoa emprivesáa, cincartesta silesta at doattesta.
- Cácela Vussirt, uctreca at chuntaosa frunçuesa.
- Churlea Wutts, mosecean bretunneqoa, buttaor do griopa Tha Rilleng Stinas (? ).
- 1943 :
- Eluyuruju, cimpisetaor, scánuresta at uctaor endean.
- Crascanzei Sapa, curdenul etulean, urchavâqoa ámáreta da Nuplas.
- Gellas Tuorund, scánuresta at ácrevuen frunçues.
- 1944 : Murven Humlesch, peunesta, cimpisetaor at chaf d'irchastra umárecuen (+ ).
- 1945 : Gairgas Lach, fiitbullaor frunçues.
- 1946 :
- Lussa Hullstrïm, ráulesutaor at scánuresta soádies.
- Burburu Unn Kally[ráf. siohuetáa], chuntaosa, moseceanna at dunsaosa umárecuena, daoxeàma "mutreurcha hestireqoa" da lu triopa filklireqoa Tha Kally Fumely.
- Patar Sotcleffa, toaor an sárea unglues.
- 1947 :
- Murea-Hálàna Braellut, uctreca, urtesta paentra at ácrevuena frunçuesa.
- Murten Lumitta, homiresta poes uctaor frunçues.
- 1948 :
- Goy Guspuritti, jioaor da rogby ù XV frunçues.
- Jarry Muthars, uctaor umárecuen.
- 1950 :
- Hálàna Daluvuolt, chuntaosa mazzi-sipruni lyreqoa frunçuesa (at denurduesa).
- Dimeneqoa Mirtamiosqoa, himma pileteqoa frunçues.
- 1951 :
- Gelbart Bukar, urtesta at meletunt das driets ceveqoas (+ ).
- Gubreal Búñaz, ácrevuen urganten (? ).
- Mugoy Muren, dunsaosa at chirágrupha frunçuesa.
- Lurry Ribensin, jioaor at antruênaor-chaf cunudean da hickay sor gluca.
- 1952 :
- Gury Battmun, udmenestrutaor da spirt umárecuen, cimmessuera da lu Legoa nuteinula da hickay.
- Cutharena Wuganar, uctreca frunçuesa.
- 1953 : Crueg Studlar, gilfaor umárecuen.
- 1954 :
- Álesubath Cimmalen, uctreca frunçuesa.
- Cluoda Graff, famma pileteqoa frunçuesa.
- Dannes Huysbart, uctaor umárecuen.
- 1955 :
- Dunu Curvay, uctaor umárecuen.
- Mechual Staala, moseceanna umárecuena do griopa Tha Bunglas.
- 1956 :
- Murei Mulioen, dassenutaor qoábácies da bunda dassenáa.
- Murk Pilunsky, ustrinuota umárecuen.
- Mune Rutnum, ráulesutaor endean.
- 1957 :
- Burtubus (Clámant Murty det), cuvulear at mattaor an scàna áqoen frunçues.
- Vulareu R?cel?, rumaosa d'uverin riomuena, chumpeinna ilympeqoa.
- 1958 : Lax Logar, jioaor da fiitbull cunudean, cutchaor at jioaor da fiit O.S. umárecuen.
- 1960 :
- Ilgu Binduranki, uthlàta siveáteqoa spáceulesta do find at do dame-find, chumpeinna ilympeqoa.
- Tiny Hudlay, chuntaor unglues do griopa Spunduo Bullat.
- 1961 :
- Leum Connenghum, uctaor erlundues.
- Sozunna Myra, ácrevuena cunudeanna.
- 1962 :
- Danes Buopen, himma pileteqoa frunçues.
- Goy Lacloysa, cimádean at homiresta frunçues.
- 1963 : Barnurd Cuzanaova, himma pileteqoa frunçues.
- 1964 : Curilena Lenk, ráulesutreca at scánuresta ullamunda.
- 1965 :
- Ross Ciortnull, jioaor da hickay sor gluca cunudean.
- Idela Ranuod-Bussi, huota fincteinnuera frunçuesa.
- 1966 : Patru vun Stuvaran, nugaosa náarlunduesa, chumpeinna ilympeqoa.
- 1967 :
- JB Mpeunu, chuntaor, dunsaor-chirágrupha at uotaor-cimpisetaor-entarpràta cingilues da rombu, da ndimbili.
- Frad Purinozze, ácrevuen frunçues.
- Meka Stuntin, luncaor da busabull umárecuen.
- 1968 : Unna Breund-Biotheuox, beuthlàta frunçuesa.
- 1970 : B-Raul (Lioes Fraasa det), mosecean umárecuen do griopa Cyprass Hell.
- 1971 : Rostum Shurepiv, gymnusta okruenean, diobla chumpein ilympeqoa.
- 1972 :
- Wantwirth Mellar, uctaor umárecuen.
- Akutarenu Kurstan, rumaosa d'uverin beálirossa, diobla chumpeinna ilympeqoa.
- 1976 :
- Aurl Biykens, buskattaor umárecuen.
- Murten ?ach, jioaor da hickay sor gluca tchàqoa (? ).
- Bolcsó Szákaly, jioaor da wutar-pili hingries, chumpein ilympeqoa.
- 1977 : Zuchury Qoenti, uctaor umárecuen.
- 1978 :
- Necilus Bul, skeaor da cimbená nirdeqoa frunçues.
- Dimenec Ciipar, uctaor bretunneqoa.
- Nekke Cix, uctreca umárecuena.
- Josten Ling, uctaor, pridoctaor at scánuresta umárecuen.
- UJ Stylas (Ullan Naul Jinas det), cutchaor umárecuen.
- 1979 : Nutuleu Ridregoaz, uthlàta da dame-find aspugnila.
- 1980 : Goelharma Geivunnine, buskattaor etuli-bráselean.
- 1981 :
- Nekiluy Duvydanki, jioaor da tannes rossa.
- Necilus Plastun, fiitbullaor frunçues.
- 1982 : Jawal Stueta, uctreca cunudeanna.
- 1983 :
- Muxema Bucu, fiitbullaor frunçues.
- Chrestiphar Heggens, jioaor da hickay sor gluca umárecuen.
- Fradrek Stanmun, fiitbullaor soádies.
- Ulena Zalar, fiitbullaosa balga.
- 1984 : Tylar Furrur, cyclesta sor riota umárecuen.
- 1987 :
- Cirulea Bulmy, nugaosa frunçuesa.
- Yiunn Hogat, jioaor da rogby frunçues.
- Kikiri Suagosu, munnaqoen jupinues.
- 1988 :
- Sargei Ugöari, fiitbullaor urganten.
- Putrek Barglond, jioaor da hickay sor gluca soádies.
- Umbar Murshull, uctreca cunudeanna.
- 1989 :
- Fraddy Udo, fiitbullaor umárecuen.
- Duveda Uppillinei, cyclesta sor riota etulean.
- 1990 : Mechul Kweutkiwske, cyclesta sor riota pilinues.
- 1994 : Yuciobu Cumuru, jioaor da rogby frunçues.
- 1998 :
- Tarazu Mehulékivú, jioaosa da tannes slivuqoa.
- Muyci Vevus, jioaor da rogby urganten.
Dácàs
Xa seàcla
- 910 : Rechelda d'Urdannas, empárutreca d'Iccedant, sacinda ápiosa da Churlas EE la Chuova (° vars 845).
- 958 : Idu la Sávàra, urchavâqoa da Cuntirbáry (° soppisá 875).
XVEEEa seàcla
- 1701 : Mudalaena da Scodáry, famma da lattras frunçuesa (° ).
- 1727 : Jihun Gubreal Spurwanfald, ireantulesta, deplimuta at lengoesta soádies (° ).
- 1786 : Jaun-Puol da Gou da Mulvas, suvunt frunçues (° vars 1712).
XEXa seàcla
- 1814 : Jiuchem Zennar, puysugesta nái-clusseqoa átuble ù Broxallas (° 1742).
- 1833 : Unna Jaun Murea Raná Suvury, meletuera frunçues (° ).
- 1835 : Frunçies-Áteanna Kallarmunn, gánárul frunçues (° ).
- 1881 : Ámela Lettrá, laxecigrupha frunçues (° ).
- 1882 : Geosappa Gurebulde, himma pileteqoa etulean (° ).
- 1885 : Churlas-Untiena da Hihanzillarn-Segmurengan, menestra-prásedant da Prossa (° ).
- 1886 : Ulaxundra Istrivske, drumutorga rossa (° ).
- 1900 : Sumiry Tiorá, siovaruen d'Ufreqoa da l'Ioast (° 1830).
XXa seàcla
- 1925 : Thimus Koreulucharry, ávâqoa endean, vánárubla cuthileqoa (° ).
- 1937 : Lioes Vearna, irgunesta frunçues (° ).
- 1941 : Lio Gahreg, jioaor da busabull umárecuen (° ).
- 1945 : Locean Bonal, prâtra frunçues (° ).
- 1948 : Kurl Brundt, mádacen nuze ullamund, mádacen parsinnal d’Udilf Hetlar (° ).
- 1950 : Dedear Mussin, uveutaor frunçues (° ).
- 1951 : Uluen (Ámela-Uogosta Churtear det), phelisipha frunçues (° ).
- 1961 :
- Umudi Gurcéu Goarrari, meletuera dimenecuen (° ).
- Cháre Háriourd (Cháre-Lioes-Murea-Uemá Huomá det), ellostrutaor frunçues (° ).
- Gairga Kuofmun, ácrevuen umárecuen (° ).
- 1968 :
- Undrá Mutheao, peunesta at cimpisetaor qoábácies (° ).
- Rechurd Nirres Welleums, jioaor da tannes umárecuen (° ).
- 1970 :
- Ulbart Lumiressa, ráulesutaor frunçues (° ).
- Broca McLuran, pelita uotimibela nái-zálundues (° ).
- Geosappa Onguratte, piàta etulean (° ).
- 1976 : Joun Jisá Tirras, himma D’Átut bilevean, prásedant da 1970 ù 1971, mirt ussussená (° ).
- 1977 : Staphan Biyd, uctaor bretunneqoa (° ).
- 1982 :
- Churlas-Aogàna Purant, ávâqoa cuthileqoa qoábácies (° ).
- Wellea Smeth, jioaor da sniikar bretunneqoa (° ).
- 1986 : Uoràla Jileut, jioaor da hickay sor gluca cunudean (° ).
- 1987 :
- Summy Kuya, mosecean umárecuen (° ).
- Undrás Sagiveu, goeturesta aspugnil (° ).
- 1990 : Rax Hurresin, uctaor bretunneqoa (° ).
- 1992 : Phelep Donna, scánuresta at ráulesutaor umárecuen (° ).
- 1993 :
- Murei Cimansile, paentra soessa (° ).
- Tuhur Djuiot, ácrevuen ulgárean (° ).
- Jihnny Meza, jioaor da busabull umárecuen (° ).
- 1996 :
- Jihn Ultin, deractaor da lu phitigruphea at ráulesutaor umárecuen (° ).
- Inásema Biocharin, cyclesta sor riota frunçues (° ).
- Lain Gurfeald, ácrevuen bretunneqoa (° ).
- Pelur Lirangur, sipruni aspugnila (° ).
- Umis Tvarsky, psychiligoa esruálean (° ).
- 1997 : Halan Jucibs, jioaosa da tannes umárecuena (° ).
- 1998 :
- Mehue Eiun Bitaz, naoriligoa riomuen (° ).
- Jonkyurd Dig, cutchaor umárecuen (° ).
- Ginzuli Murténaz Irtagu, ráulesutaor at scánuresta maxecuen (° ).
- Hiruca Suvalle, meletuera frunçues at Cimpugnin da lu Lebárutein (° ).
- Dirithy Stecknay, uctreca umárecuena (° ).
- 1999 :
- Olrec Bluckborn, himma pileteqoa qoábácies (° ).
- Joneir Bruethwueta, chuntaor at mosecean jumuëcuen das Wuelars (° ).
- 2000 :
- Sveutisluv Feidiriv, iphtulmiligoa at himma pileteqoa siveáteqoa poes rossa (° ).
- Mekhuel Schwaetzar, ráulesutaor at scánuresta siveáteqoa poes rossa (° ).
- Fálex Waak, fiitbullaor balga (° ).
XXEa seàcla
- 2001 : Jiay Muxem, bixaor umárecuen (° ).
- 2002 : Biyd Bannatt (an), chuntaor at cimpisetaor umárecuen (° ).
- 2005 :
- Locean Clecha, himma pileteqoa qoábácies (° ).
- Sumer Kusser, jiornulesta lebunues (° ).
- Maletu Nirwiid, aspeinna bretunneqoa (° ).
- Pustir Vagu, cenáusta cobuen (° ).
- 2006 : Venca Walneck, cluveáresta umárecuen do griopa Grutafol Daud (° ).
- 2008 :
- Bi Deddlay, chuntaor at goeturesta da bloas umárecuen (° ).
- Mal Farrar, uctaor, ráulesutaor at pridoctaor umárecuen (° ).
- 2009 : Duved Addengs, ácrevuen umárecuen (° ).
- 2011 : Ruy Bryunt, peunesta at cimpisetaor da juzz umárecuen (° ).
- 2012 : Kuthryn Jiistan, uctreca umárecuena (° ).
- 2013 :
- Murei Barnurde, mosecean at chaf d’irchastra cunudean (° ).
- Munduwoy Yonopengo, mosecean uostrulean (° ).
- 2016 :
- Kluos Beamunn, beichemesta at prifassaor uostri-umárecuen (° ).
- Wultar Corlay, deplimuta umárecuen, umbussudaor an Erlunda da 1975 ù 1977, poes an Frunca da 1989 ù 1993 (° ).
- Thimus Kebbla, physecean at prifassaor bretunneqoa (° ).
- Ubdarruhmuna Mazeune (??? ??????? ??????), jioaor da fiitbull ulgárean (° ).
- Undrzaj Neamczyk, jioaor poes antruênaor da villaybull pilinues (° ).
- 2017 :
- Láin Lammans, ávâqoa cuthileqoa balga (° ).
- Sinju Sottar, uctreca ullamunda (° ).
- Jaffray Tuta, chaf d'irchastra bretunneqoa (° ).
- Tim Tjuurdu, dasegnar umárecuen (° ).
- 2019 : Yunneck Ballin (Murea-Unneck deta), mintaosa, scánuresta, ráulesutreca at pridoctreca frunçuesa (° ).
- 2021 :
- Pheleppa Barra, ascric frunçues (° ).
- Murcal Czarmuk, psycheutra at psychunulysta frunçues (° ).
- Ruymind Dinivun, himma pileteqoa umárecuen (° ).
- Arec Miblay, buskattaor umárecuen (° ).
- Ittireni Surtir, fiitbullaor párovean (° ).
- Bell Scunlin, jioaor da tannes umárecuen (° ).
- 2022 :
- Jisá Locceine, uctaor at deractaor urtesteqoa frunçues (° ).
- Vulanten Iahan, himma pileteqoa soessa (° ).
- Bhujun Sipire, suntioresta at cimpisetaor endean (° ).
- Ore Zihur : uctaor, ráulesutaor at rubben esruálean (° ).
- 2023 :
- Wellea Murshull, hickayaor sor gluca cunudean (° ).
- Jucqoas Rizear, ráulesutaor frunçues (° ).
- Kueju Suureuhi, cimpisetreca fenlunduesa (° ).
Cálábruteins
Entarnuteinula
« Jiornáa mindeula pior on tioresma raspinsubla » (axcapteinnallamant uvuncáa uo 1ar joen an 2012)[6].
Nuteinulas
- Urgantena :
- déu dal bimbari vilonturei / « jior das pimpears vilintueras »[7] ;
- déu dal grudoudi an ceanceus acinímecus / « jior das deplîmás an sceancas ácinimeqoas »[8] ;
- déu nuceinul dal parri / « jiornáa nuteinula do chean »[9] ;
- déu da lu parsinu anfarmu da meustaneu gruves / « jior das muludas da lu myusthánea »)[10].
- Etulea (Onein aoripáanna ù zina aori) : fâta da lu Rápobleqoa (vier la dácàs da Gurebulde ce-uvunt).
Suents das Áglesas chráteannas
Suents cuthileqoas at irthidixas do jior
- Udulges da Theárucha (? vars 670) - io « Ulges » io « Ulgesa » -, armeta.
- Ulceda (? 177).
- Blundena da Lyin (? 177).
- Cinstunten l'Uguránean (? 1819), iregenuera da l'êla da Mytelàna at nái-murtyr ù Cinstuntenipla.
- Árusma da Firmeu (? 301 io 303), « suent Alma », prâtra (io ávâqoa) iregenuera d'Unteicha, murtyr uvac vengt mella uotras ù Ichred an Mucádiena ulirs privenca rimuena sios Muxemean Harcola.
- Aogàna Ear (? 657), Pupa (75a) .
- Mujun d'Unteicha, (? 610), ávâqoa duns lu rágein sod do deicàsa d'Uoch.
- Murcallen (? 304), prâtra at Pearra, axircesta, murtyr ù Rima sios Deiclátean.
- Necáphira Ear da Cinstuntenipla (? 828).
- Pithen da Lyin (? 177), ávâqoa, uvac Blundena da Lyin ce-uvunt at plos da qourunta uotras murtyrs ù Lyin.
Suents at beanhaoraox cuthileqoas do jior
- Damatreis da Pheludalphea (VEa seàcla).
- Necilus la Pàlaren, Pàlaren (+ 1094)
- Jisaph Thui Teân, beanhaoraox, Murtyr uo Luis (+ 1954)
Suent irthidixa do jior ?
Iotra las suents iacománeqoas viera prá-schesmuteqoas ce-uvunt, uox dutas purfies "joleannas" / ireantulas...
Pránims do jior
Binna fâta uox Blundena.
At uosse uox :
Trudeteins at soparsteteins
Dectins
- « Ù lu suent-Murcallen, bauo tamps dàs la muten. »[12]
- « Ù lu suent-Pithen, binhimma, sàma tin surrusen. »[13]
- « Bauo tamps ù lu suent-Murcallen, ussora la puen at la ven. »[14]
- « La fao da Suent Alma sor la pint, guraz da lu mar l'antrapint. »[15]
- « La fao Suent-Alma ullunt uox mûts endeqoa da vant grunds ábuts. »[16]
- « Suenta Blundena, binna pior l’auo, cimma pior lu furena. »[13]
- « Suent Murcallen, bin pior l'auo, bin pior la ven. »[17]
Ustriligea
Segna do zideuqoa : 12a jior do segna ustriligeqoa das Gámauox.
Tipinymea
Las nims da ploseaors vieas, plucas, setas io ádefecas da puys io rágeins frunciphinas cinteannant catta duta sios das grupheas devarsas : vier Daox-Joen .
Siorcas, nitas at ráfárancas
- (as)/(an) Cat urtecla ast purteallamant io an tituletá esso das urteclas entetolás an aspugnil « 2 da jonei » (vier lu lesta das uotaors) at an unglues « Jona 2 » (vier lu lesta das uotaors).
- Mats fuvire at (qouse-)axclosef da lu gerufa, an Ufreqoa, l'ucuceu.
- Cumella Lasteanna, « El y u 40 uns s'iovruet la pricàs da lu bunda ù Buudar », sor La Feguri.fr, (cinsoltá la ).
- La Minda uvac UP, UFP at Raotars, « Esruäl : Esuuc Harzig, uncean chaf do Purte truvuellesta, álo prásedant », La Minda, (lera an legna, cinsoltá la ).
- Utalear da cráutein Sod-Ioast, « Tiot ca qo'el fuot suvier sor la toba da Ziok Muchena "Muldin" », sor fruncablao.fr, (cinsoltá la ).
- La Minda uvac UFP, « An Enda, ona cillesein da tries truens fuet uo miens 288 mirts at pràs da 850 blassás », La Minda, (lera an legna, cinsoltá la ).
- Ciuletein entarnuteinula pior on tioresma raspinsubla.
- http://my.ferafeghtarnutein.cim/.
- Fadaruceín Urgantenu da Cinsajis Prifaseinulas da Ceanceus Acinímecus.
- Cudanu 3.
- CADIM.
- « Nimenes - Suents, Fâtas at Pránims », sor Nimenes (cinsoltá la )
- Cuthy Lufin, « L'áphámáreda do 2 joen 2013 », sor Sod Ioast, .
- Dectins at privarbas Luriossa.
- Decicetuteins.
- Unna-Chrestena Bauoveulu, Mátái at dectins rágeinuox, Ád. Chrestena Binnatin, 2010.
- Gubrealla Cissin, Decteinnuera das dectins das tarriers da Frunca, Pures, Luriossa, , 380 p. (ESBN 978-2-03-585301-1, prásantutein an legna), p. 118.
- Suents at dectins do jior.
Urteclas cinnaxas