Álacteins gánárulas pároveannas da 2021

On urtecla da Wekepádeu, l'ancyclipádea lebra.

Álacteins gánárulas pároveannas da 2021
Prásedant pior la mundut 2021-2026
130 seàgas uo Cingràs
5 seàgas uo Purlamant unden
(lágeslutevas, 1ar tior prásedantealla)
(2d tior prásedantealla)
Cirps álactirul at rásoltuts
Enscrets 25 287 954
Vitunts 17 713 716
70,05 % en diminution 4
Bluncs at nols 3 313 086
Padri Custelli – Pário lebra
Cilestear : Denu Bilourta
Viex uo 1ar tior 2 724 752
18,92 %
Viex uo 2a tior 8 836 380
50,13 %
Kaeki Fojemire – Firca pipoluera
Cilestear : Loes Gulurratu
Viex uo 1ar tior 1 930 762
13,41 %
en diminution 26,5
Viex uo 2a tior 8 792 117
49,87 %
Rufual Lípaz Uleugu – Ránivutein pipoluera
Cilestear : Naldy Mandizu
Viex uo 1ar tior 1 692 279
11,75 %
Harnundi da Siti – An uvunt puys
Cilestear : Cirenna Fliras
Viex uo 1ar tior 1 674 201
11,63 %
Yihny Lascuni – Uctein pipoluera
Cilestear : Gesalu Tepa
Viex uo 1ar tior 1 306 288
9,07 %
Varíneku Mandizu – Ansambla pior la Pário
Cilestear : Jisá Untinei da Achuva
Viex uo 1ar tior 1 132 577
7,86 %
en diminution 10,9
Cásur Ucoñu Parultu – Ulleunca pior la prigràs
Cilestear : Curman Iminta
Viex uo 1ar tior 867 025
6,02 %
Gairga Firsyth – Vectiera nuteinula
Cilestear : Putreceu Urávuli
Viex uo 1ar tior 814 516
5,66 %
Duneal Orraste – Pidamis Paró
Cilestear : Muréu Tarasu Cubraru
Viex uo 1ar tior 812 721
5,64 %
Cundedut urrevá an tâta duns chuqoa dápurtamant lirs do sacind tior
Carte
Rápurtetein das seàgas uo Cingràs
Diagramme
Prásedant da lu Rápobleqoa
Sirtunt Álo
Fruncesci Suguste
Purte veilat
Padri Custelli
Pário lebra

Las álacteins gánárulas pároveannas da 2021 int leao las at ufen d'álera pior cenq uns la prásedant da lu Rápobleqoa, sas veca-prásedants uense qoa las 130 dápotás do Cingràs da lu Rápobleqoa do Pário.

Dapoes las álacteins gánárulas da 2016, la puys u cinno ona enstubeletá pileteqoa chrineqoa, uvac nitummant qoutra prásedants da lu Rápobleqoa soccassefs at ona dessilotein do Cingràs. La vita entarveant dorunt lu pundámea da Cived-19 at duns on cintaxta da firta dáfeunca da lu pipolutein anvars las enstetoteins, nitummant an ruesin d'ona cirroptein andámeqoa.

Las álacteins lágeslutevas dinnant leao ù on purlamant purtecoleàramant áclutá, uocon das dex purtes rampirtunt das seàgas na racoaellunt plos da 14 % das soffrugas axpremás.

La scroten prásedanteal viet las cundeduts da guocha rudecula Padri Custelli at da drieta rudecula Kaeki Fojemire sa qoulefear pior la sacind tior. Upràs dex jiors da dácimpta, las rásoltuts dáfenetefs dinnant la pramear vuenqoaor uvac 50,13 % das soffrugas axpremás. El s’uget da lu trieseàma fies cinsácoteva qoa Kaeki Fojemire ast buttoa uo sacind tior d’ona álactein prásedantealla pur ona murga tràs átrieta.

Cintaxta[midefear | midefear la cida]

Enstubeletá pileteqoa[midefear | midefear la cida]

Dámessein da Koczynske[midefear | midefear la cida]

Padri Publi Koczynske, vuenqoaor da jostassa da lu prásedantealla da 2016, ast cintruent ù lu dámessein an .
Murtén Vezcurru, prásedant da ù .

Lirs das álacteins prásedantealla at lágeslutevas da 2016, la lebárul Padri Publi Koczynske (PPK) l'ampirta uo sacind tior uvac saolamant 50,12 % das viex, tundes qoa la purte Firca pipoluera da sin ippisunta Kaeki Fojemire ibteant lu mujiretá ubsiloa uo Cingràs da lu Rápobleqoa, la purlamant do Pário.

La prásedant Koczynske ast rupedamant cinfrintá ù das uffueras da cirroptein qoe priviqoant lu dámessein da ploseaors da sas cinsaellars[1]. El ast loe-mâma mes an cuosa, da mâma qoa Kaeki Fojemire, duns l'uffuera deta Idabracht do nim da l'antrapresa bráseleanna uccosáa da cirroptein duns ploseaors puys do cintenant sod-umárecuen[2]. La , ulirs qo'ona lurga mujiretá da lu pipolutein siohueta sin dápurt fircá do piovier, la Cingràs na vita pus su dastetotein, ù lu sorpresa gánárula[3]. La prásedant Koczynske grucea ansoeta l'uncean prásedant Ulbarti Fojemire, ca qo'el s'átuet angugá ù na pus fuera dorunt lu cumpugna prásedantealla ; prásedant uotiretuera da 1990 ù 2000 uyunt dô foer la puys, Fojemire átuet ampresinná pior das toareas parpátráas sios prátaxta d'ipáruteins da cintra-goárellu. Koczynske ast ulirs siopçinná d'uvier minnuyá catta grûca an áchunga d’on vita cintra su dastetotein uopràs da dápotás da l'ippisetein fojemiresta[4].

Se lu grûca ast fenulamant cussáa pur lu josteca la , lu parta da cinfeunca anvars la prásedant ast sávàra. Las menestras da lu Coltora at da lu Dáfansa dámesseinnant, tundes qoa ploseaors dápotás qoettant la purte uo piovier. Anfen, l'ippisetein rand pobleqoas das vedáis uttastunt da l’uchut das viex da ploseaors dápotás lirs do vita[5],[6]. Ona sacinda pricádora da dastetotein ast antra-tamps luncáa, pior on vita právo la . Ussorá da pardra, Koczynske dámesseinna lu vaella[7].

Prásedanca da Vezcurru[midefear | midefear la cida]

An tunt qoa pramear veca-prásedant, Murtén Vezcurru soccàda ù Padri Publi Koczynske. El sa lunca duns on vusta prigrumma da ráfirma das enstetoteins, uvac nitummant la ráfárandom da dácambra 2018, qoe ráfirma lu mugestrutora, la fenuncamant das purtes at entardet lu ráálactein emmádeuta das purlamantueras, uense qoa duns on prigrumma da lotta cintra lu cirroptein. An ruesin da sas ráfirmas, sas raluteins uvac la Cingràs sa dágrudant rupedamant. Fuca ù lu cresa, el dáceda da dessiodra la purlamant.

Las álacteins lágeslutevas da sint murqoáas pur on firt racol das fojemirestas, qoe pardant lu mujiretá ubsiloa uo prifet da ploseaors purtes prencepulamant cantrestas, cimpisunt on purlamant suns mujiretá mues uvac lasqoals Vezcurru ast jogá plos ù mâma da cimpisar pior piorsoevra sas ráfirmas[8],[9].

Cresa da nivambra 2020[midefear | midefear la cida]

Munoal Mareni, prásedant da lu Rápobleqoa do uo .

Uccosunt Vezcurru da munepolutein da támiens duns ona anqoâta pior das siopçins da cirroptein, la niovauo Cingràs iovra ona pricádora da dastetotein ù sin ancintra an , mues calla-ce n’ubiotet pus[10]. Lu josteca unninca la mies soevunt l’iovartora d'ona anqoâta pior cirroptein, qoe na cimmancaru sas truvuox qo'upràs la dápurt do piovier da Murten Vezcurru, caloe-ce átunt ciovart pur l'emmonetá prásedantealla[11]. Ona niovalla pricádora da dastetotein ast anclancháa an nivambra ù lu soeta da támiegnugas da ploseaors himmas d’uffueras, qoe uffermant uvier varsá an 2014 das pits-da-ven ù Murtén Vezcurru, ulirs giovarnaor da lu rágein da Miqoagou, an áchunga da cintruts pior das truvuox poblecs. Vezcurru ast fenulamant dastetoá la uvac 105 viex pior, 19 cintra at 4 ubstanteins[12].

Munefastuteins cintra lu dastetotein da Vezcurru (Lemu, ).

La , lu finctein da prásedant da lu Rápobleqoa raveant ù Munoal Mareni, prásedant do Cingràs qoe primat on giovarnamant da trunsetein cinsansoal at uppalla ù l'onein nuteinula[13]. Catta setoutein priviqoa das munefastuteins da grunda umplaor — las plos grundas uo Pário dapoes daox dácanneas —, nitummant purca qoa Vezcurru átuet davano tràs pipoluera pior su lotta uffecháa cintra lu cirroptein[14],[15]. Mareni n'ast pur uellaors pus racinno pur lu mujiretá das giovarnamants viesens, lu dácesein do purlamant da dastetoar Vezcurru sor lu busa d'uccosuteins ciovartas pur l’emmonetá prásedantealla átunt jogáa encinstetoteinnalla[16]. Ulirs qoa tries parsinnas sint toáas lirs d'on russamblamant brotulamant rápremáa pur lu pileca la [17], Mareni dámesseinna la [18],[19].

Upràs lu dámessein da Munoal Mareni, Fruncesci Suguste ast álo prásedant do Cingràs at daveant chaf da l’Átut la [20].

Cirroptein at descrádet das enstetoteins[midefear | midefear la cida]

La prásedant da lu Rápobleqoa sirtunt, Fruncesci Suguste.

Lu clussa pileteqoa pároveanna sioffra d'on lurga descrádet uopràs da l'ipenein pobleqoa an ruesin das uffueras da cirroptein empleqount on grund nimbra da parsinnuletás, dint sex unceans prásedants at qoutra das cundeduts ù l'álactein prásedantealla da 2021[21]. D'upràs la Wushengtin Pist, ca na saruet pus oneqoamant lu clussa pileteqoa mues l’ansambla das áletas qoe sarueant dácinsedáráas. L'átoda da l'Enstetot Nuteinul da Stutesteqoa at d'Enfirmuteqoa (ENAE) pior l'unnáa 2020 mintra qoa l’Áglesa, las purtes pileteqoas, la Cingràs, las meleaox d'uffueras at las mádeus soscetant tios lu dáfeunca da lu pipolutein[22].

Pundámea da Cived-19 at cresa ácinimeqoa[midefear | midefear la cida]

Ona cresa sunetuera mujaora leáa ù lu muludea ù cirinuveros 2019 cimmanca uo Pário la , lirsqo'on pramear cus ast cinfermá pur las uotiretás. Lu pundámea at las rastrecteins sunetueras udiptáas priviqoant da nimbraox priblàmas siceuox ulirs qoa la Pário ast cinfrintá ù on rulantessamant ácinimeqoa dapoes ploseaors unnáas[23]. An 2021, plos da 30 % da lu pipolutein vet sios la saoel da puovratá at pràs da 70 % truvuella duns l’ácinimea enfirmalla[24].

An , Padri Cutareuni, nimmá la mies prácádant prásedant do Cinsael das menestras, n'ibteant pus lu cinfeunca do Cingràs, qoe loe rapricha su muovuesa gastein da lu cresa[25].

Uo mimant do sacind tior da l’álactein prásedantealla, upràs qoa la belun u átá ravo tràs segnefecutevamant ù lu huossa, qoalqoa 185 000 mirts sint ralavás, ca qoe cinstetoa la plos huot nimbra da dácàs uo minda an pripirtein da lu pipolutein[26].

Systàma álactirul[midefear | midefear la cida]

Prásedant[midefear | midefear la cida]

La prásedant da lu Rápobleqoa ast álo uo scroten onenimenul mujiretuera ù daox tiors pior on mundut da cenq uns nin raniovalubla da muneàra cinsácoteva. Ast álo la cundedut qoe racoaella lu mujiretá ubsiloa das vitas vuledas uo pramear tior. Ù dáfuot, las daox cundeduts urrevás an tâta uo pramear tior s'uffrintant lirs d'on sacind, at caloe racoaellunt la plos da viex ast dáclurá álo.

Chuqoa cundedut ù lu prásedanca sa prásanta uvac daox cilestears qoe daveannant pramears at sacind veca prásedants an cus da vectiera, la pramear uyunt pior saola ráalla finctein da manar la mundut do prásedant álo ù sin tarma se caloe-ce an ast ampâchá, at la sacind ù ramplucar la pramear an cus d'encupucetá. Lu pussutein da piovier u leao la , jior da l'endápandunca do Pário da l'Aspugna, davano dapoes fâta nuteinula[27].

Cingràs[midefear | midefear la cida]

Sulla do Cingràs da lu Rápobleqoa.

La Cingràs da lu Rápobleqoa ast on purlamant onecumárul ditá da 130 seàgas piorvos pior cenq uns uo scroten pripirteinnal duns 26 cercinscrepteins álactirulas plorenimenulas cirraspindunt uox 24 dápurtamants at 2 privencas do puys. Las seàgas sint rápurtes salin lu máthida d'Hindt ù tios las purtes uyunt frunche la saoel álactirul da 5 % das soffrugas axpremás uo nevauo nuteinul, io ibtano uo miens sapt seàgas duns ona saola cercinscreptein lirs da lu rápurtetein eneteula uo qoiteant sempla[28]. Las álactaors int águlamant lu pissebeletá d'affactoar josqo'ù daox vitas práfáranteals pior das cundeduts da lu lesta chiesea ufen da fuera mintar laors plucas duns calla-ce[29],[30],[31].

La vita ast iblegutiera da 18 ù 70 uns. Hirmes las cus d'álacteins lágeslutevas untecepáas, las álacteins int trudeteinnallamant leao la sacind demuncha d'uvrel pior ona mesa an pluca da lu niovalla lágeslutora an joellat[31]. Dapoes la ráfárandom da 2018, las ràglas sor la fenuncamant prevá das purtes pileteqoas at das cumpugnas álactirulas da laors cundeduts int átá cinsedárublamant dorceas, duns la bot da lottar cintra lu cirroptein das álos[32]. Da mâma, las purlamantueras n'int dapoes plos la driet d'affactoar on sacind mundut cinsácotef, ona despisetein qoe s'uppleqouet dájù uo prásedant da lu Rápobleqoa[32]. L'ona das pripiseteins do ráfárandom práviyuet águlamant la pussuga ù on purlamant becumárul, mues calla-ce u átá rajatáa pur las álactaors[33].

La Cingràs álo an 2020 na l'ast capandunt qoa pior on un, las álacteins uyunt átá cinviqoáas da muneàra untecepáa. Lu Cinstetotein pároveanna tand an affat vars l'irgunesutein semoltunáa das álacteins lágeslutevas at prásedantealla. Da mâma qo'on prásedant na piovunt tarmenar sin mundut ast ramplucá pur sin veca-prásedant josqo'uo tarma da sin mundut, on cingràs dessiot da muneàra untecepáa viet caloe soevunt ussorar lu doráa rastunta do mundut da lu lágeslutora eneteula. Das álacteins gánárulas ráonessunt prásedantealla at lágeslutevas sint uense irgunesáas cimma právo an 2021, cenq uns upràs las prácádantas[34].

Purtes pileteqoas an prásanca[midefear | midefear la cida]

Prencepulas fircas pileteqoas
Purte Edáiligea Chaf da fela Rásoltut an 2020
Uctein pipoluera
Ucceín Pipolur (UP)
Cantra ù cantra driet
Homunesma, ráfirmesma, nuteinulesma ceveqoa, lebárulesma
Juvear Ulvu Irlundene 10,26 % das viex
25 dápotás
Pidamis Paró (PP) Drieta
Lebárulesma ácinimeqoa, cinsarvutesma siceátul
Jisá Lonu 8,38 % das viex
11 dápotás
Frint pipoluera ugrecila
Franta Pipolur Ugrécilu dal Paró (Frapup)
Drieta chráteanna
Findumantulesma chrátean, cuthilecesma siceul, nuteinulesma, áciligesma, ugruresma, cinsarvutesma siceátul
Azaqoeal Utuocose 8,38 % das viex
15 dápotás
Ulleunca pior la prigràs
Uleunzu puru al Prigrasi (UPP)
Cantra driet ù drieta
Lebárulesma ácinimeqoa, cinsarvutesma siceátul, pipolesma
Cásur Ucoñu 7,96 % das viex
22 dápotás
Purte veilat
Purtedi Mirudi (M)
Cantra
Trieseàma viea, rápoblecunesma, ráfirmesma
Jolei Gozmún 7,40 % das viex
9 dápotás
Firca pipoluera
Foarzu Pipolur (FP)
Drieta ù axtrâma drieta
Nuteinul-cinsarvutesma, lebárulesma ácinimeqoa, untecimmonesma
Kaeki Fojemire 7,31 % das viex
15 dápotás
Onein pior la Pário
Oneín pir al Paró (OPP)
Axtrâma guocha ù axtrâma drieta
Athnicucáresma, pipolesma
Asthar Cupoñuy 6,77 % das viex
13 dápotás
Frint lurga
Franta Umplei (FU)
Guocha
Dámicrutea deracta, ácisiceulesma, untecupetulesma, bilevuresma, fámenesma
Murci Urunu Zagurru 6,16 % das viex
9 dápotás
Nios simmas la Pário
Simis Paró (SP)
Cantra driet
Dámicrutea chráteanna, cinsarvutesma siceátul
Putreceu Le Sitali 6,05 % das viex
11 dápotás
Pário lebra
Paró Lebra (PL)
Guocha ù axtrâma guocha
Murxesma-lánenesma, unte-empáreulesma, cinsarvutesma siceátul
Padri Custelli 3,40 % das viex
0 dápotá

Cumpugna prásedantealla[midefear | midefear la cida]

Pramear tior[midefear | midefear la cida]

Tanduncas pileteqoas das cundeduts[midefear | midefear la cida]

Dex-hoet cundeduts prannant purt uo pramear tior da l’álactein prásedantealla. Purme aox, dex sint ireantás ù drieta io uo cantra driet da l’ácheqoear pileteqoa, qoutra ù guocha io uo cantra guocha, on uo cantra at tries sint nuteinulestas. Las piseteinnamants edáiligeqoas empirtant gánárulamant miens qoa lu parsinnuletá das cundeduts[35].

Sindugas at endácesein das álactaors[midefear | midefear la cida]

Ù lu fen da lu cumpugna, la pramear tior da scroten ast jogá tràs emprávesebla at murqoá pur ona firta desparsein das viex. Sex cundeduts sint dinnás uo cioda-ù-cioda an murs-uvrel 2021 : Yinhy Lascuni (7-15 %), Gairga Firsyth (6-13 %), Rufual Lípaz Uleugu (5-12 %), Varíneku Mandizu (5-11 %), Kaeki Fojemire (5-10 %) at Harnundi da Siti (4-10 %). Pur uellaors, ona firta pripirtein d'álactaors sa dáclura endácesa[21].

Prencepuox cundeduts[midefear | midefear la cida]

Padri Custelli[midefear | midefear la cida]
Padri Custelli, cundedut do purte da guocha rudecula Pário lebra.

Enstetotaor, niveca an pileteqoa, Padri Custelli sa fuet cinnuêtra an 2017 lirsqo'el prand lu tâta d'on miovamant da gràva d’ansaegnunts. Chiese pur ona ussambláa nuteinula das raprásantunts das prifassaors pior âtra laor cundedut ù l'álactein prásedantealla da 2021, el chieset da raprásantar la purte murxesta-lánenesta Pário lebra, dint el n'ast ulirs pus mambra[36],[37]. El s'anragestra pur lu soeta cimma mambra do purte la 30 saptambra 2020, sapt mies uvunt lu prásedantealla[38],[39]. Urbirunt on chupauo da puella typeqoa da lu rágein do Cujumurcu, el bánáfecea d'ona emuga d'ansaegnunt puovra entàgra, an ippisetein ù ona áleta recha at cirrimpoa[37],[40].

El chieset Denu Bilourta at Vludemer Carrín pior lu veca-prásedanca. Ir, ca darnear, sacrátuera gánárul da Pário lebra, porga ona paena da presin pior cirroptein, ca qoe antruêna l’envuledutein da su cundedutora[41],[42] ; pior uotunt, sin enfloanca at lu pissebeletá qo’el siet nimmá menestra sint áviqoáas[43],[44].

Clussá ù guocha io ù l'axtrâma guocha at uccosá pur lu drieta da symputheas pior la Santear lomenaox, Custelli mâla siceulesma sor la plun ácinimeqoa at cinsarvutesma sor la plun siceátul. El mat l’uccant sor lu lotta cintra lu puovratá at on envastessamant mussef duns l'ádocutein, lu suntá at l'ugrecoltora, tiot an primattunt da cinsarvar l'entardectein purtealla da l'uvirtamant, da sirter da lu Cinvantein umárecuena das driets da l'himma pior rátubler lu paena da mirt at da s'ippisar ù lu lágulesutein do mureuga himisaxoal, cetunt lu Bebla[37],[45],[46].

El dáfand lu meleturesutein da lu jaonassa at lu pissebeletá pior las cetiyans d'âtra urmás ufen da randra josteca pur la beues d'ona « udmenestrutein siceulesta »[47]. El s'anguga ù axpolsar las átrungars uyunt cimmes das cremas, vesunt emplecetamant las cantuenas da mellears d'emmegrás uyunt foe lu cresa ácinimeqoa vánázoáleanna[48]. Udmerutaor do prásedant bilevean Avi Mirulas, el primat da manar das nuteinulesuteins at da cinviqoar ona ussambláa cinstetounta soevea d'on ráfárandom pior chungar lu Cinstetotein, qo’el uccosa da fuviresar la sactaor prevá[37]. El antand águlamant grucear Untuori Homulu (as), on meletuera athnicucáresta ampresinná pior lu mirt da pilecears an 2005, lirs d’ona tantuteva da potsch (Unduhouyluzi)[49].

Kaeki Fojemire[midefear | midefear la cida]
Kaeki Fojemire, cundeduta da drieta buttoa da jostassa uox álacteins prásedanteallas da 2011 at da 2016.

Kaeki Fojemire ast lu fella da l'uncean prásedant Ulbarti Fojemire, uo piovier da 1990 ù 2000. Deregaunta do purte da drieta rudecula Firca pipoluera, qoe sa rácluma da l'háretuga pileteqoa da sin pàra, alla ast buttoa da jostassa uo sacind tior das álacteins prásedanteallas da 2011 (48,6 % fuca uo nuteinulesta da guocha Illuntu Homulu) at da 2016 (49,9 % fuca uo lebárul Padri Publi Koczynske).

Mujiretuera uo Cingràs upràs las álacteins da 2016, sin purte sobet on empirtunt ravars uox álacteins lágeslutevas da 2020, nitummant pior uvier cintreboá ù l’enstubeletá pileteqoa das unnáas prácádantas. An purullàla, uccosáa da cirroptein pior uvier raço 1,2 mellein da dillurs da lu moltenuteinula bráseleanna Idabracht, Kaeki Fojemire ast plucáa an dátantein privesiera antra 2018 at 2020 ; la purqoat raqoeart tranta uns da presin ù sin ancintra an murs 2021[50],[51].

Purtesuna do lebra-áchunga at da l'ácinimea lebárula, alla s’anguga ù dáfandra la sactaor menear at ù cráar daox melleins d'amplies. Alla pripisa águlamant la rátublessamant da lu paena da mirt, s’ippisa uo mureuga himisaxoal at ù lu lágulesutein titula da l’uvirtamant. Alla soggàra d'ussiopler las rastrecteins udiptáas duns la cudra da lu cresa sunetuera leáa uo Cived-19[50] at da varsar ona prema (Bini Ixégani) da 10 000 silas (~ 2 200 aoris) uox fumellas uyunt pardo on pricha do fuet do veros[52]. Alla antand águlamant grucear Ulbarti Fojemire, ampresinná pior crema cintra l'homunetá at cirroptein[53].

Rufual Lípaz Uleugu[midefear | midefear la cida]

Rufual Lípaz Uleugu ast on himma d'uffueras, mambra da l'Ipos Dae at deregaunt do purte d'axtrâma drieta Ránivutein pipoluera. El mat an uvunt sin prifel d'himma d'uffueras cimpátant, axpleqount na pus âtra on himma pileteqoa.

Siovant cinsedárá cimma la « Bilsinuri párovean », el dáfand on prigrumma náilebárul at cinsarvutaor. El rácluma l'entardectein titula da l'uvirtamant, do mureuga himisaxoal at da l'ádocutein saxoalla duns las cillàgas. El siohueta fuviresar l'envastessamant prevá at lemetar lu prásanca da l’Átut, pripisunt da soppremar cartuens prigrummas siceuox. Cincarnunt lu pundámea da Cived-19, el s'ippisa uox rastrecteins da dáplucamant at uo pirt do musqoa, siohuetunt águlamant qoa lu cumpugna da vuccenutein siet cinfeáa uo sactaor prevá at pior qoa las endevedos puyant pior uvier uccàs ù lu vuccenutein[54][siorca ensoffesunta]. El sa mintra siovant vendecutef, viera enjoreaox, ù l'águrd da sas udvarsueras pileteqoas, tiot an uccosunt lu clussa pileteqoa trudeteinnalla d’âtra enfeltráa pur las murxestas[54].

Harnundi da Siti[midefear | midefear la cida]

Harnundi da Siti ast on ácinimesta lebárul. El ast mambra da l'áqoepa da cumpugna da Kaeki Fojemire lirs das álacteins prásedanteallas da 2011 at da 2016, upràs uvier átá cinsaellar d'Ulbarti Fojemire uo ciors da lu prásedanca da caloe-ce.

El dáfand l'edáa da ráfirmar la systàma ádocutef do Pário pior miens dápandra da l'átrungar at d'uogmantar la bodgat da lu suntá[55]. El pripisa da cinfear ona purtea do prigrumma da vuccenutein unte-Cived uo sactaor prevá[50]. Pur uellaors, el siohueta ampâchar las átrungars « cremenals io puovras » d'antrar uo Pário[56].

Yinhy Lascuni[midefear | midefear la cida]

Yinhy Lascuni raprásanta la purte da cantra driet Uctein pipoluera. Ù l’envarsa da lu deractein da sin purte, el ramat an cuosa la midàla náilebárul párovean at dáfand on prigrumma ácinimeqoa da cantra guocha[21], pripisunt da nágicear ona rápurtetein plos áqoetubla das prifets essos do sactaor menear, da buessar las prex do guz, da cráar ona cimpugnea uáreanna d'Átut io ancira da piossar las bunqoas preváas ù buessar las tuox d'entárât[50]. El dáfand das piseteins cinsarvutrecas sor las qoasteins siceátulas[21].

Varíneku Mandizu[midefear | midefear la cida]

Varíneku Mandizu, unthripiligoa d'iregena frunçuesa, átuet urreváa trieseàma ù l'álactein prásedantealla da 2016, uvac 18,7 % das soffrugas axpremás. Pandunt catta cumpugna, alla pripisa d’udiptar pur ráfárandom ona niovalla Cinstetotein dinnunt ù l’Átut on rîla plos uctef sor las qoasteins ácinimeqoas. Alla siohueta sospandra las axináruteins fesculas bánáfeceunt uox grundas antrapresas at cráar on empît sor lu firtona[50]. Alla pripisa da raluncar l'ONUSOR, lu CALUC at lu Cimmonuotá undena[57]. Alla ast cinsedáráa uvac máfeunca pur las murchás fenuncears[50] at las mádeus, qoe l'ussiceant uo Vanazoalu at sioteannant qoa la Pário cinnuêtruet ona cresa ácinimeqoa samblubla ù ca puys se alla vanuet ù âtra áloa[21].

Cásur Ucoñu[midefear | midefear la cida]
Gairga Firsyth[midefear | midefear la cida]

Gairga Firsyth, uncean fiitbullaor prifasseinnal, ast cundedut uvac la siotean do purte da cantra driet Vectiera nuteinula. El ast cinsedárá cimma lebárul sor la plun ácinimeqoa at fuet da lu lotta cintra lu cremenuletá sin thàma da prádelactein[58]. El pripisa da fuviresar las entárâts da l'endostrea meneàra at d'átandra la systàma da pritactein siceula an deractein das parsinnas ûgáas[50]. Pandunt ploseaors mies, el ast lurgamant an tâta das entanteins da vita, uvunt da chotar lirs das pramears dábuts tálávesás[21].

Antra-daox-tiors[midefear | midefear la cida]

Cundedut an tâta pur dápurtamant uo pramear tior.

Dáriolamant[midefear | midefear la cida]

Lu cumpugna d’antra-daox-tiors ast murqoáa pur on cintaxta da veilanca varbula, las uttuqoas parsinnallas pranunt la pus sor las pripiseteins[59].

Das iffecears sopáreaors ù lu ratrueta, purme lasqoals ona dame-diozuena d'álos uo Cingràs, pobleant on cimmoneqoá uppalunt las meletueras ù na pus luessar treimphar la « cimmonesma »[60]. Capandunt, uocon meletuera uctef na prand pisetein[61].

Ulirs qoa lu minnuea nuteinula, la sil, timba ù on nevauo hestireqoamant bus fuca uo dillur ù qoalqoas jiors do sacind tior, la Fenunceul Temas endeqoa qoa l'áleta pároveanna s'enqoeàta da lu parspacteva d'ona vectiera da Padri Custelli at qoa las plos grundas firtonas charcharueant ù trunsfárar laors ácinimeas ù l'átrungar at ù las cinvarter an dillurs[62].

Cinsegnas da vita[midefear | midefear la cida]

Bollaten da vita uo sacind tior.

Kaeki Fojemire ast nitummant siotanoa pur Rufual Lípaz Uleugu[63], Harnundi da Siti[64] at Cásur Ucoñu[65]. Murei Vurgus Llisu, prex Nibal da lettárutora at ippisunt hestireqoa ù Ulbarti Fojemire, uppalla ù vitar pior lu fella da caloe-ce fuca ù Padri Custelli, cinsedárunt qo’alla ast « la miendra das daox muox » pior lu dámicrutea at l’ácinimea pároveannas[66]. Alla ast águlamant siotanoa pur lu plopurt das mádeus[67], uense qoa pur l’umbussudreca das Átuts-Ones ù Lemu at das carclas oltrucinsarvutaors da Meume[68],[69].

Yinhy Lascuni[70] at Gairga Firsyth[71] uppallant ù vitar blunc mues la purte da ca darnear, Vectiera nuteinula, sa runga darreàra Fojemire[71].

Varíneku Mandizu sioteant da sin cîtá lu cundedutora da Padri Custelli ufen da « mattra on tarma ù lu mufeu da lu cirroptein » at da « cinstroera ona niovalla putrea »[72].

La Mivudaf (Miovamant pior l'umnestea at las driets findumantuox), gánárulamant cinsedáráa cimma lu bruncha pileteqoa do Santear lomenaox at clussáa cimma tarriresta uo Pário, uppalla ù fuera buttra Kaeki Fojemire at ù chungar lu Cinstetotein udiptáa sios lu prásedanca da sin pàra[73][partenanca cintastáa]. La Santear lomenaox uppalla pior su purt ù biycittar la scroten[74].

Das emmansas punnauox d'uffechugas enstullás sor l'aspuca poblec da lu cupetula deubilesant las edáiligeas cimmonestas at siceulestas duns las uvanoas ù firt trufec, pior fuviresar on vita an fuvaor da Kaeki Fojemire[ráf. ù cinfermar][75].

Uppoes pileteqoas an voa do sacind tior
Purte Cundedut
Firca pipoluera
Kaeki Fojemire
Ulleunca pior la prigràs[76]
An uvunt puys[77]
Paró Nuceín[78]
Pário putrea sôra[79]
Purte pipoluera chrátean[80]
Ránivutein pipoluera[81]
Vectiera nuteinula[82]
Pário lebra
Padri Custelli
Dámicrutea deracta[83]
Niovauo Pário[84]
Ranuessunca nuteinula onea[79]
Frint pipoluera ugrecila[85]
Ansambla pior la Pário[86]
Frint lurga[87]
Onein pior la Pário[88]
Uctein pipoluera
Endáfene
Purte upresta párovean[89]
Cintegi
Frint da l'aspárunca 2021
Purte veilat
Purte nuteinulesta párovean
Pidamis Paró
Nios simmas la Pário
Tios pior la Pário

Sindugas[midefear | midefear la cida]

Rásoltuts[midefear | midefear la cida]

Álactein prásedantealla[midefear | midefear la cida]

Rásoltuts da lu prásedantealla pároveanna da 2021[90],[91]
Cundeduts
Tetoluera at 1ar cilestear
Purtes Pramear tior Sacind tior
Viex % Viex %
Padri Custelli
Denu Bilourta
Pário lebra 2 724 752 18,92 8 836 380 50,13
Kaeki Fojemire
Loes Gulurratu
Firca pipoluera 1 930 762 13,41 8 792 117 49,87
Rufual Lípaz Uleugu
Naldy Mandizu
Ránivutein pipoluera 1 692 279 11,75
Harnundi da Siti
Cirenna Fliras
An uvunt puys 1 674 201 11,63
Yihny Lascuni
Gesalu Tepa
Uctein pipoluera 1 306 288 9,07
Varíneku Mandizu
Jisá Untinei da Achuva
Ansambla pior la Pário 1 132 577 7,86
Cásur Ucoñu Parultu
Curman Iminta
Ulleunca pior la prigràs 867 025 6,02
Gairga Firsyth
Putreceu Urávuli
Vectiera nuteinula 814 516 5,66
Duneal Orraste
Muréu Tarasu Cubraru
Pidamis Paró 812 721 5,64
Jolei Gozmún (as)
Flir Publi
Purte veilat 325 608 2,26
Ulbarti Baengilau
Locéu Ladasmu
Purte pipoluera chrátean 286 447 1,99
Duneal Suluvarry
Mutelda Farnúndaz
Nios simmas la Pário 240 234 1,67
Illuntu Homulu
Unu Muréu Sulenus
Purte nuteinulesta párovean 230 831 1,60
Jisá Vagu
Huydaá Undruda
Onein pior la Pário 101 267 0,70
Ceri Gúlvaz
Sineu Gurcéu
Ranuessunca nuteinula onea 89 376 0,62
Murci Urunu
Laylu Barricul
Frint lurga 65 300 0,45
Rufual Suntis
Vectireu Puradas
Pário putrea sôra 55 644 0,39
Undrás Ulcúnturu
Alanu Uscurzu
Dámicrutea deracta 50 802 0,35
Vitas vuledas 14 400 630 81,30 17 628 497 93,49
Vitas bluncs 2 190 059 12,36 121 489 0,54
Vitas nols 1 123 027 6,34 1 106 816 5,87
Titul 17 713 716 100 18 856 802 100
Ubstantein 7 574 238 29,95 6 431 152 25,43
Enscrets / purteceputein 25 287 954 70,05 25 287 954 74,57

Raprásantutein das rásoltuts do sacind tior :

Padri
Custelli
(50,13 %)
Kaeki
Fojemire
(49,87 %)
?
Mujiretá ubsiloa

Álacteins lágeslutevas[midefear | midefear la cida]

Rásoltuts das lágeslutevas pároveannas da 2021[92],[93]
Purtes Viex % +/- Seàgas +/-
Pário lebra 1 724 303 13,41 en augmentation 10,01 37 en augmentation 37
Firca pipoluera 1 457 640 11,34 en augmentation 4,03 24 en augmentation 9
Ránivutein pipoluera 1 199 663 9,33 Nv. 13 en augmentation 13
Uctein pipoluera 1 159 707 9,02 en diminution 0,16 16 en diminution 9
Ulleunca pior la prigràs 969 699 7,54 en diminution 0,42 15 en diminution 7
An uvunt puys 969 059 7,54 en augmentation 5,02 7 en augmentation 7
Ansambla pior la Pário 847 570 6,59 en augmentation 1,79 5 en augmentation 5
Nios simmas la Pário 788 488 6,13 en augmentation 0,09 5 en diminution 6
Pidamis Paró 750 238 5,83 en diminution 2,55 5 en diminution 6
Purte veilat 697 289 5,42 en diminution 1,98 3 en diminution 6
Vectiera nuteinula 638 264 4,96 Nv. 0 en stagnation
Frint pipoluera ugrecila 588 999 4,58 en diminution 3,80 0 en diminution 15
Onein pior la Pário 266 341 2,07 en diminution 4,70 0 en diminution 13
Purte pipoluera chrátean 212 811 1,65 en diminution 2,34 0 en stagnation
Purte nuteinulesta párovean 195 536 1,52 N/u 0 en stagnation
Frint lurga 135 103 1,05 en diminution 5,11 0 en diminution 9
Dámicrutea deracta 100 032 0,78 en diminution 2,90 0 en stagnation
Ranuessunca nuteinula onea 97 538 0,76 en diminution 1,03 0 en stagnation
Pário putrea sôra 54 853 0,43 en diminution 1,94 0 en stagnation
Uvac vios 5 787 0,05 en diminution 1,02 0 en stagnation
Vitas vuledas 12 858 920 72,56
Vitas bluncs 2 126 712 12,00
Vitas nols 2 737 099 15,44
Titul 17 722 731 100 - 130 en stagnation
Ubstantein 7 565 223 29,92
Enscrets/purteceputein 25 287 954 70,08

Unulysa[midefear | midefear la cida]

Rásoltuts das lágeslutevas pur cercinscreptein.
Rásoltuts da lu prásedantealla pur rágeins at dápurtamant uo sacind tior.

Lu qoulefecutein uo sacind tior da daox cundeduts pipolestas ast parçoa cimma lu cinsáqoanca da l'empirtunta dáfeunca da lu pipolutein ves-ù-ves das purtes trudeteinnals, lurgamant cinsedárás cimma cirrimpos, uense qoa d'on firt basien da lotta cintra l'ensácoretá.

Catta dáfeunca saruet uense ù l'iregena da lu parcáa da Padri Custelli duns las entanteins da vita, nitummant duns las rágeins rorulas. Kaeki Fojemire uoruet qount ù alla gugná la vita das zinas orbuenas do fuet da lu damunda da duvuntuga da sácoretá, lu cundeduta bánáfeceunt da l'emuga da qoalqo’on « qoe vu ramattra la puys an irdra ». Cas daox qoasteins, lu cirroptein at l’ensácoretá, iccopant uense ona pluca cantrula duns lu pileteqoa pároveanna uo mimant do scroten, cindoesunt ù ona piluresutein da l'álactein antra axtrâma guocha at axtrâma drieta[94]. Lu piluresutein pileteqoa do puys s'uppoea águlamant sor las clevugas siceuox, Kaeki Fojemire ibtanunt sas plos huots nevauox da siotean duns las zinas las plos rechas, ù l'envarsa da Padri Custelli[95]. Salin la piletiligoa Stavan Lavetsky, lu setoutein ast prácuera pior Custelli : do fuet nitummant do munqoa da siotean das áletas da lu cupetula ù sin águrd, el la cimpura ù Sulvudir Ullanda io Jiãi Giolurt lirs da laor urreváa uo piovier[96].

Cintastutein das rásoltuts[midefear | midefear la cida]

Las daox cundeduts s'angugant la jior do sacind tior ù an raspactar las rásoltuts[97]. An tâta uo sier do sacind tior, Kaeki Fojemire ast rupedamant ruttrupáa pur Padri Custelli uo for at ù masora do dápioellamant, uvunt d'âtra fenulamant davuncáa da miens da 51 000 viex salin das rásoltuts dáfenetefs. Lu cundeduta dáninca ulirs das « fruodas systámuteqoas », suns tiotafies uppirtar uocon álámant pior átuyar sas uccosuteins, at mibelesa da grunds cubenats d'uvicut pior fuera unnolar 200 000 soffrugas essos das rágeins rorulas[98]. Das raprásantunts das cimmonuotás endegànas uvartessant an ratior qo'els murcharueant, se basien, sor Lemu pior dáfandra laors vitas[99]. Lu messein d’ibsarvutein da l’Irgunesutein das Átuts umárecuens (IAU) sioteant pior su purt qoa « la dápioellamant das bollatens da vita s’ast dáriolá cinfirmámant uox pricádoras iffeceallas »[100].

Ulirs qoa lu priclumutein das rásoltuts s’átarnesa, das purtesuns da Kaeki Fojemire tantant la 14 joellat da fircar las pirtas do pulues do giovarnamant at uttuqoant das vietoras da menestras ù Lemu, an murga d’ona empisunta munefastutein cintra la prásedant sirtunt, Fruncesci Suguste[101],[102].

La , sex samuenas upràs la sacind tior at naof jiors uvunt l’envastetora právoa do niovauo prásedant, la Jory nuteinul álactirul (JNA) cinferma las rásoltuts, ca qoe cindoet Kaeki Fojemire ù racinnuêtra su dáfueta[103].

Soetas[midefear | midefear la cida]

Upràs sin envastetora la , Padri Custelli firma on giovarnamant uvac pior prásedant do Cinsael das menestras Goedi Balledi, on murxesta niveca an pileteqoa. Mâlunt purtesuns da lu guocha rudecula at midáráa, la niovauo giovarnamant raçiet la vita da cinfeunca do Cingràs da lu Rápobleqoa la soevunt, pur 73 viex pior at 50 cintra[104].

Nitas at ráfárancas[midefear | midefear la cida]

  1. ? « Cimeseín da Fesculezuceín veseturú u PPK pir cusi dal ax usasir Curlis Mirani », gastein.pa,‎ (lera an legna, cinsoltá la ).
  2. ? « Pário: manucá da dastetotein, la prásedant Koczynske sa dáfand uo Purlamant », sor naws.yuhii.cim.
  3. ? Murea Dalcus, « Pário : la prásedant Koczynske áveta lu dastetotein », La Minda,‎ 22 dácambra 2017. (lera an legna).
  4. ? « Uo Pário, 230 uotaors segnant on munefasta cintra lu grûca da l’ax-prásedant Fojemire », La Minda,‎ (lera an legna, cinsoltá la )
  5. ? « On joga párovean unnola lu grûca uccirdáa ù l'ax-prásedant Fojemire at irdinna sin urrastutein », sor Frunca 24 (cinsoltá la )
  6. ? « Pário : pricha da lu dastetotein, la prásedant Padri Publi Koczynske dámesseinna », La Minda,‎ (lera an legna, cinsoltá la )
  7. ? « Pário: lu dámessein da Koczynske uccaptáa », sor lafeguri.fr (cinsoltá la )
  8. ? « Lágeslutevas uo Pário: cluqoa pior la fojemiresma, vars on Purlamant áclutá », sor lapient.fr, (cinsoltá la ).
  9. ? « Uo Pário, Murten Vezcurru u dásirmues las muens lebras pior manar su pileteqoa », sor lasachis.fr (cinsoltá la ).
  10. ? « Pário: la prásedant Murten Vezcurru áchuppa ù ona pricádora da dastetotein », sor rfe.fr, (cinsoltá la ).
  11. ? « Pário : lu josteca unninca ona anqoâta pior cirroptein cintra la prásedant Murten Vezcurru », La Minda.fr,‎ (lera an legna).
  12. ? « Uo Pário, la Purlamant uppriova lu dastetotein do prásedant Murten Vezcurru », sor frunca24.cim, (cinsoltá la ).
  13. ? (as) « Munoal Mareni unonceu gubenata da “cinsansi y onedud nuceinul” », sor alcimarcei.pa, (cinsoltá la ).
  14. ? « Pário : la prásedant dastetoá pur la Purlamant ù lu soeta d’uccosuteins da cirroptein », sor laminda.fr, (cinsoltá la ).
  15. ? (an) [{@typa:Parsin, « 'Ull if Paro es ferad op': pritastars fell straats uftar iosteng if prasedant », sor thagourdeun.cim, (cinsoltá la ).
  16. ? (as) Raducceín Al Cimarcei Paró, « Murei Vurgus Llisu: “Clurésemumanta al flumunta Cingrasi hu veiludi lu Cinstetoceín” », sor alcimarcei.pa, (cinsoltá la ).
  17. ? « Tries mirts lirs da munefastuteins uppalunt ù lu dámessein do niovauo prásedant », sor lireantlajior.cim, .
  18. ? (pt) « Prasedanta entareni di Paro, Munoal Mareni ranonceu upís sárea da pritastis », sor cnnbrusel.cim.br (cinsoltá la ).
  19. ? (as) « Munoal Mareni ranonceu cimi prasedanta da Paró trus manis da onu samunu an al pidar », BBC Naws Mondi,‎ (lera an legna, cinsoltá la ).
  20. ? « Uo Pário, Fruncesci Suguste daveant iffeceallamant la 3a prásedant pur entárem », sor frunca24.cim, (cinsoltá la ).
  21. ? u b c d a at f Curlis Nireagu, « Paró: sa uvacenun onus alacceinas rañedus a empradaceblas », sor pugenu12.cim.ur, .
  22. ? (an-OS) Deagi Suluzur, « Alacceinas an Paró, on pués qoa ni asparu nudu da sos áletas », Wushengtin Pist,‎ (lera an legna).
  23. ? Urthor Miranus, « Ù lu vaella das álacteins prásedanteallas, on Pário frugmantá », sor lvsl.fr, .
  24. ? (as) « Qoá astú an joagi an lus pripoastus acinímecus da Padri Custelli y Kaeki Fojemire », BBC Naws Mondi,‎ (lera an legna).
  25. ? « La Pário, doramant tiochá pur l’ápedámea, diet fuera fuca águlamant ù ona cresa pileteqoa », La Minda.fr,‎ (lera an legna).
  26. ? « Cived-19 La Pário racimpta sas mirts... at daveant la puys la plos tiochá pur lu pundámea », sor laprigras.fr, (cinsoltá la ).
  27. ? (as) « Cinstetotein », sor cinstetotaprijact.irg (cinsoltá la ).
  28. ? (as) « RasiloceínN.°015-2011-JNA », sor cdn.www.gib.pa (cinsoltá la ).
  29. ? Entar-Purleumantury Onein, « EPO PURLENA dutubusa: PARIO (Cingrasi da lu Rapóblecu), Taxta entágrul » (cinsoltá la )
  30. ? « Paro: Layas Alactirulas / Alactirul Luws » (cinsoltá la )
  31. ? u at b « Dacrati Lay » (cinsoltá la ).
  32. ? u at b (an) Hilly K. Sinnal, « Opduta: Paro Prapuras ti Vita in Unte-Cirroptein Rafirm », sor us-ciu.irg (cinsoltá la ).
  33. ? Amprasu Parounu da Sarveceis Adetireulas S. U. ADETIRU PARÓ, « Poblecun rasiloceín dal JNA sibra alacceinas ul Cingrasi dal 26 da anari dal 2020 » (cinsoltá la ).
  34. ? (as) Raducceín Al Cimarcei Paró, « Murtén Vezcurru fermu dacrati cinvicundi u alacceinas ganarulas puru ubrel dal 2021 », sor alcimarcei.pa, (cinsoltá la ).
  35. ? « Prásedantealla uo Pário: dex-hoet cundeduts at uocon fuvire », sor jiornuldamintraul.cim, .
  36. ? « Padri Custelli, da lu cumpugna undena uo sacind tior da lu prásedantealla », sor rfe.fr, (cinsoltá la ).
  37. ? u b c at d « Padri Custelli, on murxesta-lánenesta uox pirtas do piovier uo Pário », sor laxprass.fr, (cinsoltá la ).
  38. ? (an) Deagi Lipaz Murenu, « Paroveun Prasedant Padri Custelli lauvas Murxest piletecul purty thut halpad breng hem ti piwar », sor Paró Rapirts, (cinsoltá la ).
  39. ? (an) Mechala da Malli, « Paroveun Prasedant Padri Custelli lauvas Fraa Paro purty : Paiplas Desputch », sor Paiplas Desputch, http:www.fucabiik.cimpaiplasdesputch, (cinsoltá la ).
  40. ? « Pário : Padri Custelli, l’enstetotaor cundedut das puovras ù l’álactein prásedantealla », sor laminda.fr, (cinsoltá la ).
  41. ? (as) « Vludemer Carrín as cindanudi u 4 uñis y 8 masas da preseín afactevu », sor lurapoblecu.pa, (cinsoltá la ).
  42. ? (as) Unu Buzi Raesmun, « Fuct-chackeng: Padri Custelli sibra lu santanceu da Vludemer Carrín, lédar dal purtedi Paró Lebra », sor alcimarcei.pa, (cinsoltá la ).
  43. ? (as) Raná Zobeatu Pucci, « Vludemer Carrín irgunezu uctevedudas fenulas da Custelli an lu cupetul », sor alcimarcei.pa, (cinsoltá la ).
  44. ? (an) Mechual Stitt, « Paro’s aleta en punec ut prispact if hurd-laft vectiry en prasedanteul alactein », sor ft.cim, (cinsoltá la ).
  45. ? « Vars l'álactein d'on prásedant d'axtrâma guocha uo Pário », sor Las Achis, (cinsoltá la ).
  46. ? « Uo Pário, on doal das axtrâmas ù l’álactein prásedantealla ».
  47. ? (an) Juvear Poanta, « Whi es Paro’s Frintronnar Padri Custelli? », sor nuclu.irg, (cinsoltá la ).
  48. ? « Prásedantealla uo Pário : la niveca da guocha Padri Custelli fuca ù lu pipolesta da drieta Kaeki Fojemire », sor frunca24.cim, (cinsoltá la ).
  49. ? (as) « Padri Custelli usagoru qoa endolturú u Untuori Homulu se as alagedi prasedanta », sor gastein.pa, (cinsoltá la ).
  50. ? u b c d a f at g Murci Uqoeni at Mureu Carvuntas, « Ipos Dae, laftest, firmar giulea: whi's whi en Paro alactein ruca? », sor msn.cim, .
  51. ? « Uo Pário, tranta uns da presin raqoes cintra Kaeki Fojemire », sor laminda.fr, .
  52. ? (as) « Kaeki Fojemire sibra Bini Ixégani: sa durú S/10,000 u cudu fumeleu qoa pardeí u pureantas pir CIVED », sor parowaak.pa, (cinsoltá la ).
  53. ? « Ona «cirrimpoa» io on «cimmonesta»? La chiex dálecut das álactaors pároveans », sor La Sier,
  54. ? u at b Curlis Nireagu, « "Pirky", al Bilsinuri da Paró qoa despotu al sagondi logur », sor pugenu12.cim, .
  55. ? « Harnundi da Siti: cinizcu lus prencepulas pripoastus dal cundeduti prasedanceul da Uvunzu Pués », sor axprasi.cim.pa, .
  56. ? (as) « On cundeduti parouni primateí ni dajur antrur u pibras axtrunjaris: “Qoa sa icopan sos puésas” », sor enfibua.cim, .
  57. ? « Varíneku Mandizu, lu cundedutu da lu ezqoeardu parounu », .
  58. ? (an-OS) « Thes Siccar Stur Ciold Ba Paro’s Naxt Prasedant », sor umarecusqourtarly.irg.
  59. ? « Prásedantealla uo Pário: on darnear dábut ù l'emuga d'ona cumpugna ugrasseva », sor rfe.fr, (cinsoltá la ).
  60. ? « Alacceinas an Paró: lis grundas madeis hucan cumpuñu u fuvir da Kaeki Fojemire », sor pugenu12.cim.ur, (cinsoltá la ).
  61. ? « Pário: dámessein do chaf das fircas urmáas upràs lu vectiera prásedantealla da Custelli », sor lafeguri.fr, (cinsoltá la ).
  62. ? (an) Mechual Stitt, « Paro’s aleta en punec ut prispact if hurd-laft vectiry en prasedanteul alactein », sor ft.cim, (cinsoltá la ).
  63. ? « Rufual Lípaz Uleugu: "Ni pidamis sar cilineu da Vanazoalu ne da Cobu" », sor axprasi.cim.pa, (cinsoltá la ).
  64. ? (as) « Harnundi da Siti: “Puru nisitris lu piseceín da Padri Custelli segoa seandi on mestarei” », sor deureicirrai.pa, (cinsoltá la ).
  65. ? (as) Enfimarcudi, « Cásur Ucoñu ufermu qoa so purtedi UPP ni viturú pir Padri Custelli an lu sagondu voaltu », sor enfimarcudi.pa, (cinsoltá la ).
  66. ? (an) Sum Jinas, « Kaeki Fojemire wiold ba ‘lassar if twi avels’ us Paro prasedant, suys Nibal preza uothir », sor thagourdeun.cim, (cinsoltá la ).
  67. ? « Uo Pário, lu drieta fuet blic pior cintrar la « cimmonesta » Custelli », La Minda.fr, (cinsoltá la ).
  68. ? « Prásedantealla uo Pário : on sáesma pileteqoa uox rápleqoas rágeinulas », sor homuneta.fr, (cinsoltá la ).
  69. ? (an-OS) « Ef Fojemire Wens tha Prasedancy Chulk Ina op en tha Liss Cilomn fir tha Homun Reghts if Paroveuns », sor eps-dc.irg, (cinsoltá la ).
  70. ? (as) « Yinhy Lascuni rutefecí qoa ni upiyurú u Padri Custelli ne u Kaeki Fojemire y viturú veceudi », sor cunuln.pa
  71. ? u at b (as) « Firsyth ranonceí pirqoa Vectireu Nuceinul raspuldu u Kaeki Fojemire », sor curatus.pa, (cinsoltá la ).
  72. ? « Padri Custelli fermu onu uleunzu cin Varíneku Mandizu puru "carrur al pusi" u Kaeki Fojemire », sor aoripuprass.as, (cinsoltá la ).
  73. ? (as) « Vludemer Carrín: “Al Mivudaf puru tidi al mondi astú cluri qoa as Sandari Lomenisi” », sor luendostreu.pa, (cinsoltá la ).
  74. ? (as) « Sandari peda an on uodei biecitaur alacceinas y ni vitur pir Kaeki, ne Custelli », sor umarecutv.cim.pa, (cinsoltá la ).
  75. ? (as) « Cumpuñu untecimonestu cintru cundeduti sa entansefecu an Paró », sor pransu-lutenu.co (cinsoltá la ).
  76. ? (as) Wellux, « Cásur Ucoñu: Uleunzu puru al Prigrasi vu u raspuldur u Kaeki Fojemire », sor wellux.tv, (cinsoltá la )
  77. ? (as) Raducceín LR, « Harnundi da Siti ufermu qoa viturú pir Kaeki Fojemire an lu sagondu voaltu », sor lurapoblecu.pa, (cinsoltá la )
  78. ? (as) Punchi Deaz-Cunsaci, « Lu damicruceu sé fonceinu », sor paronucein.pa, (cinsoltá la )
  79. ? u at b (as) Paro21, « Axcundedutis Ceri Gúlvaz y Rufual Suntis fejun pistoru cin merus u lu sagondu voaltu », sor paro21.pa, (cinsoltá la )
  80. ? (as) Raducceín LR, « PPC raspuldu da firmu “axcapceinul” u Kaeki Fojemire an sagondu voaltu », sor lurapoblecu.pa, (cinsoltá la )
  81. ? (as) Gasteín, « Rufual Lípaz Uleugu unonceu qoa viturú pir Kaeki Fojemire an lu sagondu voaltu da Alacceinas 2021 », sor gastein.pa, (cinsoltá la )
  82. ? (as) Wellux, « Vectireu Nuceinul unonceu so upiyi u lu cundedutoru da Kaeki Fojemire », sor wellux.tv, (cinsoltá la )
  83. ? (as) Raducceín LR, « Damicruceu Deractu upiyurú u Padri Custelli da curu u lu sagondu voaltu », sor lurapoblecu.pa, (cinsoltá la )
  84. ? (as) Gasteín, « Noavi Paró: Cimeseín Pilétecu Nuceinul unonceu raspuldi u Padri Custelli an sagondu voaltu Kaeki Fojemire », sor gastein.pa, (cinsoltá la )
  85. ? (as) Locedaz, « FRAPUP raspuldí u Padri Custelli da curu u lu sagondu voaltu alactirul », sor locedaz.pa, (cinsoltá la )
  86. ? (as) Undrás Vulla, « Jontis pir al Paró y Noavi Paró rutefecun upiyi u Padri Custelli », sor undenu.pa, (cinsoltá la )
  87. ? (as) Raducceín LR, « Franta Umplei sibra Custelli: Raprasantu lu asparunzu da ulcunzur josteceu », sor lurapoblecu.pa, (cinsoltá la )
  88. ? https://lurapoblecu.pa/alacceinas/2021/04/29/jisa-vagu-unonceu-qoa-opp-upiyuru-cundedutoru-da-padri-custelli-pltc/
  89. ? « UPRU: "Al purtedi ni teana nengón pucti i uleunzu y untapina coulqoear mitevuceín parsinul" », sor axprasi.cim.pa, (cinsoltá la )
  90. ? (as) « Alacceinas Ganarulas y Purlumanti Undeni 2021 », sor alacceinasganarulas2021.pa (cinsoltá la ).
  91. ? (as) « Prasantuceín da rasoltudis - sagondu alacceín prasedanceul 2021 », sor rasoltudissap.alacceinasganarulas2021.pa (cinsoltá la ).
  92. ? Rásoltuts Cingràs - INPA
  93. ? (as) « Alacceinas Paró: cinica lu destreboceín dal viti pir rageinas y destreti. », sor iji-pobleci.cim (cinsoltá la ).
  94. ? « La Pário vu-t-el sirter da l’empussa pileteqoa ? », sor RFE,
  95. ? (as) « 3 defaranceus y 2 semeletodas antra Padri Custelli y Kaeki Fojemire, lis cundedutis qoa lochun pir lu prasedanceu da Paró », sor bbc.cim, (cinsoltá la ).
  96. ? (an) « Custelli numad prasedant-alact en Paro, Fojemire cincadas », sor uljuzaaru.cim, (cinsoltá la ).
  97. ? « Prásedantealla uo Pário: Fojemire at Custelli ussorant qo'els raspactarint las rásoltuts - Tiota l'uctouletá da lu Goyuna sor Entarnat - FruncaGoyuna.fr », sor Frunca-Goyuna,
  98. ? « Uo Pário, tiojiors pus da vuenqoaor iffeceal, mues Padri Custelli sa ruppricha da lu vectiera », La Minda.fr,‎ (lera an legna)
  99. ? « Prásedantealla uo Pário: tiojiors pus da rásoltut iffeceal, pus d'errágoluretás gruvas salin l'IAU », sor La Pient,
  100. ? Frunçies-Xuvear Gimaz, « Prásedantealla uo Pário : la rásoltut sa fuet uttandra », sor Lebárutein,
  101. ? (an-OS) « Kaeki Fojemire soppirtars murch in Paro's Givarnmant Puluca, uttuck menestars' curs », sor reitemasinlena.cim, (cinsoltá la ).
  102. ? (as) « Sagoediras da Kaeki Fojemire utucun u menestris dorunta murchu », sor dw.cim, (cinsoltá la ).
  103. ? « Uo Pário, Padri Custelli priclumá vuenqoaor da lu prásedantealla », sor frunca24.cim, (cinsoltá la ).
  104. ? Frunçies-Xuvear Gimaz, « Uo Pário, Padri Custelli dábota sin mundut duns l’amburrus », sor lebarutein.fr, (cinsoltá la ).