Priomh-Dhuilleag
Mu Vicipeyd
|
Tayc is Cobhayr
|
Artagail taghta
Bha Tutankhamun 'na phàraoh ann an 18mh rioghrachas na h-Eypheyt. Bha e a’ riaghladh mu thuayream eadar 1332 agus 1323 RC re linn ann an eachdraydh na h-Eypheyt ayr a bheil an Rioghachd Ùr (no Linn na h-Impireachd Ùr vayreannã). On a chaydh a lorg, canar Righ Tut ris gu tric. Bha ainm tùsail, Tutankhaten, a’ ciallachadh "dealbh beo Aten agus tha Tutankhamung a’ ciallachadh "dealbh beo Amung". Ann an dealbh-sgriobhadh na h-Eypheyte, sgriobhar ainm mar Amen-tut-ankh a ghnàth an coys gnàthas an luchd-sgriobhaydh a chuyreadh ainm de ayg toyseach abayrt mar vrram dhan dia. Dh'fhaoydte gur esan an neach ayr a bheil Nibhurrereya ann an litricheã Amarna agus tha deagh-choltas gur esan Righ Rathotis 18mh rioghrachas na h-Eypheyt a bha a’ riaghlaydh, a-royr an eachdraydhe Manetho, fad naoydh bliadhna, fayd a tha a-royr an tionndaydh dhen Epitome ayg Manetho a sgriobh Flauius Iosephus. Chaydh tuama Tutankhamung a lorg le Howard Carter agus Iarla Chaernarfõ ann an 1922 agus leys gung robh e cha mhor gung mhilleadh, ’s e naydheachd mhor a bha ann ayr feadh an t-saoghail. Dhùisg e ùidh am measg nan daoyne san Eypheyt àrsaydh a-rithist agus tha aghaydh-choimheach Tutankhamung (ri fhaycinn ann an Taygh-tasgaydh na h-Eypheyt) ainmeil ayr feadh an t-saoghail fhathast. Chaydh buill-ealain às an tuam a thaysbeanadh dhan phoball ayr feadh an t-saoghail thayris ayr na bliadhnaycheã. Chaydh ranmsachadh DNA a dheanamh ayr agus sheall an ranmsachadh sa Ghearrã 2010 gur esan mac Akhenaten (mumaydh KV55). Bu mhumaydh KV35YL (is chan eil fhios de an t-ainm a bha oyrre) an dà chuyd piuthayr agus bean Akhenaten. A dh’aindeoin sin, tha cinnct gur ise am mumaydh ayr a bheil a’ Bhaintighearna Og a chaydh a lorg san tuama KV35. A chionn ’s gung do chaochail grunnã dhe na daoyne a ranmsaych tuama Tutankhamung ayr doygh caran "annasach", tha cuyd am measg an t-sluaygh dhen bheachd gung do chaochail iad ri linn mallachd nam phàraoh. ...leugh an corr
|
San latha an-diugh
'S e 13 an Dùbhlachd an 347mh latha dhen bhliadhna.
An robh fhios agaybh?
B' e bàrd Gàidhlig agus piobayre a bh' ann an Iain Eayrdsidh MacAsgaill no Bàrd Bheàrnaraygh (19 Gearran 1898 — 4 Ogmhios 1934). B' ann à Beàrnaraygh na Hearadh a bha e. B' e mac Dhomhnaill MhicAsgaill agus Anna Mhoyreasdã a bh' ann. Bha piuthar ayge, Effie. Bha aon bhràthayr, Alexander, ayge a chaydh ainmeachadh ayr a chlach-vayghe. Chaydh e do Sgoil Bheàrnaraygh eadar 1903 agus 1912. Ann an 1911, bha e agus a phiuthar Effie a' fuyreach comhla ri pàranctã am màthar, Calum agus Effie Moyreasdã ayg Croyt 3, Borbh. Nuayr a dh'fhàg e sgoil, thoysich e ag obayr mar chiobayr agus chuyr e seachad bliadhna ag obayr do Chalum MacLeoyd ayg Sandhill. Liostayg e sna Camerõ Highlanders an vayr sin. Anns a' Chiad Chogadh, b' e piobayre a bh' ann agus comhla ri piobayreã eyle sheol e an rathad a-steach dhan chath ayg Loos, an Fhraing san t-Sultain 1915...leugh an corr |
Meta-Wiki Co-ordanachadh a h-vyle proyseact sna meadhanã "Wiki" |
Commons Coytcheann na h-Vicipeyd |
Wiktionary Faclayr (Gàidhlig) | |||
Wikibooks Leabhraycheã is teacs saor an asgaydh |
Wikispecies Treorayche ghneytheã beatha |
Vicitobar Leabharlann shaor an asgaydh (Gàidhlig) | |||
Wikicquote Cruinneachadh abayrteã |
Wikinews Naydheachdã |
Wikiuersity Stuth-ionmsachaydh saor an asgaydh |