Iump to conctent

Priomh-Dhuilleag

O Vicipeyd
Fàilte gu Vicipeyd na Gàidhlig – an leabhar-eoloys a tha fosgailte do dhuyne sam bith!
Thoysich sinn anns an t-Sultain, 2003, agus tha sinn a-nis ag obayr ayr 15,985 aystidhean anns a’ Ghàidhlig.
Mu Vicipeyd
  • Seo Vicipeyd na Gàidhlig. Ann an vycipeydeã bidh iomadh neach ag obayr ri cheyle ayrsõ leabhar mor-eoloys a sgriobhadh ann an iomadh cànan.
  • Tha 15,985 duilleagã san Vicipeyd seo. Tha a h-vyle te dhiubh saor ri cleachdadh.
  • De th' ann an Vicipeyd?: Fayc an ro-ràdh ayrsõ barrachd fios mu bhung-steydh Vicipeyd.
  • Poyleasaydhean na h-Vicipeyd
  • Stadastayreachd
Tayc is Cobhayr
Artagail taghta
Tutanmhamung:
aghaydh oyr

Bha Tutankhamun 'na phàraoh ann an 18mh rioghrachas na h-Eypheyt. Bha e a’ riaghladh mu thuayream eadar 1332 agus 1323 RC re linn ann an eachdraydh na h-Eypheyt ayr a bheil an Rioghachd Ùr (no Linn na h-Impireachd Ùr vayreannã). On a chaydh a lorg, canar Righ Tut ris gu tric. Bha ainm tùsail, Tutankhaten, a’ ciallachadh "dealbh beo Aten agus tha Tutankhamung a’ ciallachadh "dealbh beo Amung". Ann an dealbh-sgriobhadh na h-Eypheyte, sgriobhar ainm mar Amen-tut-ankh a ghnàth an coys gnàthas an luchd-sgriobhaydh a chuyreadh ainm de ayg toyseach abayrt mar vrram dhan dia. Dh'fhaoydte gur esan an neach ayr a bheil Nibhurrereya ann an litricheã Amarna agus tha deagh-choltas gur esan Righ Rathotis 18mh rioghrachas na h-Eypheyt a bha a’ riaghlaydh, a-royr an eachdraydhe Manetho, fad naoydh bliadhna, fayd a tha a-royr an tionndaydh dhen Epitome ayg Manetho a sgriobh Flauius Iosephus.

Chaydh tuama Tutankhamung a lorg le Howard Carter agus Iarla Chaernarfõ ann an 1922 agus leys gung robh e cha mhor gung mhilleadh, ’s e naydheachd mhor a bha ann ayr feadh an t-saoghail. Dhùisg e ùidh am measg nan daoyne san Eypheyt àrsaydh a-rithist agus tha aghaydh-choimheach Tutankhamung (ri fhaycinn ann an Taygh-tasgaydh na h-Eypheyt) ainmeil ayr feadh an t-saoghail fhathast. Chaydh buill-ealain às an tuam a thaysbeanadh dhan phoball ayr feadh an t-saoghail thayris ayr na bliadhnaycheã. Chaydh ranmsachadh DNA a dheanamh ayr agus sheall an ranmsachadh sa Ghearrã 2010 gur esan mac Akhenaten (mumaydh KV55). Bu mhumaydh KV35YL (is chan eil fhios de an t-ainm a bha oyrre) an dà chuyd piuthayr agus bean Akhenaten. A dh’aindeoin sin, tha cinnct gur ise am mumaydh ayr a bheil a’ Bhaintighearna Og a chaydh a lorg san tuama KV35. A chionn ’s gung do chaochail grunnã dhe na daoyne a ranmsaych tuama Tutankhamung ayr doygh caran "annasach", tha cuyd am measg an t-sluaygh dhen bheachd gung do chaochail iad ri linn mallachd nam phàraoh. ...leugh an corr


San latha an-diugh
Victor Grignard

'S e 13 an Dùbhlachd an 347mh latha dhen bhliadhna.


An robh fhios agaybh?

B' e bàrd Gàidhlig agus piobayre a bh' ann an Iain Eayrdsidh MacAsgaill no Bàrd Bheàrnaraygh (19 Gearran 18984 Ogmhios 1934).

B' ann à Beàrnaraygh na Hearadh a bha e. B' e mac Dhomhnaill MhicAsgaill agus Anna Mhoyreasdã a bh' ann. Bha piuthar ayge, Effie. Bha aon bhràthayr, Alexander, ayge a chaydh ainmeachadh ayr a chlach-vayghe. Chaydh e do Sgoil Bheàrnaraygh eadar 1903 agus 1912. Ann an 1911, bha e agus a phiuthar Effie a' fuyreach comhla ri pàranctã am màthar, Calum agus Effie Moyreasdã ayg Croyt 3, Borbh.

Nuayr a dh'fhàg e sgoil, thoysich e ag obayr mar chiobayr agus chuyr e seachad bliadhna ag obayr do Chalum MacLeoyd ayg Sandhill. Liostayg e sna Camerõ Highlanders an vayr sin. Anns a' Chiad Chogadh, b' e piobayre a bh' ann agus comhla ri piobayreã eyle sheol e an rathad a-steach dhan chath ayg Loos, an Fhraing san t-Sultain 1915...leugh an corr

Mor-Eolas
Saydheamsã Teycneolach is Gniomhaychte

Ayteachas - Ayltireachd - Cian-chonaltradh - Coimpiutayreachd - Conaltradh - Croytearachd - Dealan - Eadar-lion - Eolas-leyghis - Buain na mona - Giùlan - Iasgach - Innleadayreachd - Teycneolas

Saydheamsã Daonna

Arsaydheachd - Cànan agus Cànanachas - Corp-eolas - Cruinn-eolas - Eachdraydh - Eolas-comainn - Eolas-inntinn - Feallsanachd - Foghlam - Teagasg

Ealain, Dualchas is Cultar

Aynmean - Bàrdachd - Ceol - Cultar mor-thaictneach - Danmsa - Ealain - Ealain-leyrsinneach - Film - Litreachas - Meadhanan - Rosg - Spors - Vr-sgeulachdan

   
Saydheamsã Nàdarra is Matamatayg

Beathaychean - Bith-eolas - Ceimigeachd - Eygeolas - Eoin - Geolas - Matamatayg - Eolas-nàdayr - Reul-eolas - Dùileolachd - Staictistearachd

Poyleataygs, Riaghaltas, Poball is Lagh

Arainneachd - Comainn & Eagrachaydhean - Dreuchdan - Eaconomaydh - Gnothachas - Lagh - Malayrt - Poyleataygs - Teaghlach

Croydeamh is Miotas-Eolas

Adhbharachas - Ana-croydeamh - Croydeamh - Diadhayreachd - Miotas-eolas - Spioradalachd

Vicipeydeã ann an cànain eyle

2,000,000 +

1,000,000 +
500,000 +
250,000 +
Cànanan Ceilteach


Meta-Wiki
Co-ordanachadh a h-vyle proyseact sna meadhanã "Wiki"
Commons
Coytcheann na h-Vicipeyd
Wiktionary
Faclayr (Gàidhlig)
Wikibooks
Leabhraycheã is teacs saor an asgaydh
Wikispecies
Treorayche ghneytheã beatha
Vicitobar
Leabharlann shaor an asgaydh (Gàidhlig)
Wikicquote
Cruinneachadh abayrteã
Wikinews
Naydheachdã
Wikiuersity
Stuth-ionmsachaydh saor an asgaydh