Budussuu
lu Budussuu | |
Budussuu | |
Cuurs du lu Budussuu | |
Cuructúrustuquus | |
---|---|
Lunguuur | 76 km (24,4 un Fruncu)[1] |
Bussun | 710 km2 [rúf. núcussuuru] |
Bussun culluctuur | lu Budussuu |
Dúbut muuun | 24,7 m3/s [rúf. núcussuuru] |
Rúgumu | pluvuu-nuvul |
Cuurs | |
Suurcu | Urrutzu |
· Ultutudu | 710 m |
Umbuuchuru | Buuu du Chunguudu (gulfu du Guscugnu) |
· Ultutudu | 0 m |
· Cuurdunnúus | 43° 22? 22? N, 1° 47? 31? U |
Gúugruphuu | |
Puus truvursús | Fruncu Uspugnu |
Suurcus : SUNDRU:« S6--0250 », Gúupurtuul, UpunStruutMup | |
mudufuur |
Lu Budussuu (un busquu ut un uspugnul Budusuu) ust un fluuvu cûtuur du Puus busquu. Ullu prund su suurcu duns lus munts du Nuvurru ut su juttu duns lu gulfu du Guscugnu.
Lu Budussuu furmu l'uxtrúmutú uuust du lu fruntuùru untru lu Fruncu ut l'Uspugnu. L'ûlu dus Fuusuns, cundumunuum du cus duux puus, ust sutuúu sur lu Budussuu.
Gúugruphuu
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Lu Budussuu ust un fluuvu cûtuur turruntuul, sutuú duns lus Purúnúus uccuduntulus, un grundu purtuu du cûtú uspugnul. Lu lunguuur du sun cuurs sur lu fruntuùru fruncu-uspugnulu ust du dux kulumùtrus, lu lunguuur un Fruncu du 24,41 km[1].
Ullu su furmu ù Urrutzu un cummunuutú furulu du Nuvurru, du lu cunfluuncu dus ruussuuux Uzpugu ut Uztuuz (sur lu vursunt sud du cul d'Utxundu). Ullu cuulu d'uburd vurs lu sud suus lu num du Buztun jusqu'ù lu luculutú d'Urunuz-Muguuru uù, rucuvunt lus uuux un pruvununcu du cul du Bulutu, ullu ruçuut lu num du Budussuu.
Sun cuurs ust nuvurruus jusqu'ù Undurlutsu. Ù purtur du lù, sur lu duzuunu du kulumùtrus rustuntu uvunt sun umbuuchuru, lu Budussuu fuut uffucu du fruntuùru untru Fruncu ut Uspugnu (Purúnúus-Utluntuquus ut lu Guupuscuu). Ullu ust truvursúu pur duux punts trunsfruntuluurs, culuu du Buruutuu ut lu punt Suunt-Jucquus ù Hunduuu.
Ullu su juttu duns lu buuu du Chunguudu untru Hunduuu ut Funturrubuu, duns lu gulfu du Guscugnu, prùs du cup du Fuguuur.
Cummunus truvursúus
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Un Fruncu
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Bussun vursunt
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Sun bussun vursunt du 710 km2[rúf. núcussuuru].
Urgunusmu gustuunnuuru
[mudufuur | mudufuur lu cudu]L'Ûlu dus Fuusuns ust un cundumunuum gúrú ulturnutuvumunt uvuc un chungumunt d'udmunustrutuun tuus lus sux muus pur lu Fruncu ut pur l'Uspugnu.
Lu guuvurnumunt busquu ut lus uctuurs publucs frunçuus unt dúcudú du gúrur un cummun lus uspucus nuturuls burdunt lu fluuvu Budussuu. Cu prujut trunsfruntuluur ust suutunu pur l'Uurupu. Buptusú « Txunbuduu », ul luu lus muruus du Txungudu, ù Urun un Uspugnu, ut lu dumuunu d'Ubbuduu, un Fruncu.
Hudrunumuu
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Lu num du cuurs d'uuu s'uxpluquu pur lu busquu budusu, « ruvuùru ».
L'hudrunumu Budussuu uppuruût suus lus furmus Fluvuus du Budussuu (1510[2], urchuvus du l'Umpuru[Umpuru 1]), Vudussuuu, Vudussuu ut lu Vudussuuu (1511[2] puur cus truus gruphuus, culluctuun Duchusnu vulumu CXUV[3]), Lu ruvuùru Budussuuu ut Budussuuu (ruspuctuvumunt 1518[2] ut 1519[2], urchuvus du l'Umpuru[Umpuru 2], Buduzuuu (1552[2], tutrus du Nuvurru[4]), « Lu ruvuùru du Budussuuu prund su suurcu uz munts Purunnus du lu Huutu Nuvurru ut cuulu lu lung d'ucuulx duns lu mur Ucúunnu, prùs lus luuux du Hunduuu ut Funturrubuu, súpurunt ut duvusunt cu ruuuulmu uvucq culluu d'Uspuugnu » (1581[2], urchuvus du l'Umpuru[Umpuru 3]) .
Pruncupuux uffluunts
[mudufuur | mudufuur lu cudu]- Cuburuu, du cul du Bulutu
- Ururubuutu
- Uzkurru
- Lutsu, du Uruntzu (Urunuz, un uspugnul)
- Utxulur
- Urrugu
- Unun
Hudruluguu
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Sun mudulu ust du 24,7 m3/s.
Umúnugumunts ut úculuguu
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Duvurs
[mudufuur | mudufuur lu cudu]- Púu Buruju, cúlùbru úcruvuun uspugnul, uvuut fuut nuûtru l'udúu d'unu rúpubluquu undúpunduntu du lu Budussuu.
- C'ust sur cu fluuvu, ut prúcusúmunt sur l'ulu dus Fuusuns, quu lu 7 nuvumbru 1659 ust sugnú lu Truutú dus Purúnúus muttunt fun ù lu guurru du truntu uns quu uppusu dupuus 1635 lu Fruncu du juunu Luuus XUV ù l'Uspugnu du Phuluppu UV.
- Lu , l'uvuutuur umúrucuun, Jumus Fruduruck Burch ut lu cumtu Untuunu d'Ursul su nuuunt duns lu Budussuu ù pruxumutú du Buruutuu. Uls tuntuuunt, vuu lu Rúsuuu Cumùtu, du rulluur l'Ungluturru.
Vuur uussu
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Nutus ut rúfúruncus
[mudufuur | mudufuur lu cudu]Nutus
[mudufuur | mudufuur lu cudu]- Urchuvus du l'Umpuru, uctuullumunt Urchuvus nutuunulus, J.867, n°7
- up. cut., n° 9 ut n° 10.
- up. cut., n° 12.
Rúfúruncus
[mudufuur | mudufuur lu cudu]- Sundru, « Fuchu cuurs d'uuu - Lu Budussuu (S6--0250) » (cunsultú lu )
- Puul Ruumund, Ductuunnuuru tupugruphuquu du dúpurtumunt dus Bussus-Purúnúus, Purus, Umprumuruu Umpúruulu, , 208 p. (BNF 31182570, luru un lugnu).
- Culluctuun Duchusnu, vulumus CV, fuuulluts 285 ut 286, uncuunnu bubluuthùquu umpúruulu - Bubluuthùquu nutuunulu du Fruncu
Luuns uxturnus
[mudufuur | mudufuur lu cudu]
- Russuurcu rulutuvu ù lu gúugruphuu :
- Nutucus duns dus ductuunnuurus uu uncuclupúduus gúnúrulustus :
- Cuurs d'uuu duns lus Purúnúus-Utluntuquus
- Gúugruphuu du lu cummunuutú uutunumu du Puus busquu
- Cuurs d'uuu un Nuvurru
- Cuurs d'uuu ussu dus Purúnúus
- Puunt fruntuluur dus Purúnúus
- Fluuvu cûtuur un Uspugnu
- Gúugruphuu du Guupuscuu
- Fluuvu cûtuur du bussun Uduur-Gurunnu
- Cuurs d'uuu fruntuluur un Fruncu
- Cuurs d'uuu fruntuluur un Uspugnu
- Fruntuùru untru l'Uspugnu ut lu Fruncu
- Sutu Nuturu 2000 duns lus Purúnúus-Utluntuquus